Foto boven:
Piloot Bas Möller laat de verslaggever het duinreservaat en het strand vanuit de lucht zien. (Foto: Henk de Reus)

Castricum – We hebben ze allemaal wel eens zien rondcirkelen, de geruisloze vliegtuigen van ‘De Eerste Zaanse Zweefvlieg Club. De club werd in 1936 opgericht en heeft momenteel 60 leden. Bij gunstige weersomstandigheden trekken ze erop uit om rondjes boven Castricum te vliegen. Allen ervaren ze dezelfde kick: jezelf als een vogel in de lucht voelen. 

Door Henk de Reus

De Eerste Zaanse Zweefvlieg Club (EZZC) werd in 1936 in Krommenie opgericht door Piet Booy. De leden maakten aanvankelijk gebruik van het vliegveld bij Tuindorp Oostzaan. In 1938 maakte instructeur Ernst Sanders hier de eerste start op de ESG (Erste Schul Gleiter) ook wel ‘vliegende krat’ genoemd. De PH 51 was nog een houten model dat een piloot geen enkele beschutting bood.

Tijdens de oorlog was het zweefvliegen verboden en de vliegtuigen werden in het hele land gevorderd door de Duitsers. In 1950 verhuisde de club naar het zweefvliegveld in het duingebied tussen Heemskerk en Castricum. Inmiddels bestaat de club bijna negentig jaar.

De bestaande vloot

De zestig leden tellende club beschikt over faciliteiten zoals een hangar, werkplaats en een clubhuis, waar men in de weekenden en op de woensdagen samenkomt.

De club beschikt over zes zweefvliegtuigen, die geschikt zijn voor het opleiden van leden en voor het maken van prestatievluchten. De clubleden delen de beschikbare vliegtuigen met elkaar. Een lier met een kabel van bijna duizend meter trekt de vliegtuigen (gewicht 300 tot 400 kilogram) in no time vierhonderd meter omhoog.

Solist

Tijs van Stijn (16) uit Haarlem is een van de jongere leden en is sinds anderhalf jaar aan de zweefvliegclub verbonden. ,,Ik ben ‘solist’. Dit houdt in dat je goed genoeg bent om in je eentje te vliegen onder toezicht van een instructeur. Deze staat op de grond toe te kijken hoe je het doet. Als je meerdere oefeningen goed kunt uitvoeren kun je examen doen.” Tijs heeft zijn theorie-examen al gehaald en doet binnenkort praktijkexamen. Hij heeft geen eigen vliegtuig.

Tijs: ,,Als kind vond ik de luchtvaart al erg leuk en kocht ik vliegtuigspelletjes. Een paar jaar geleden was ik op vakantie in Haamstede. Hier is ook een zweefvliegveld. Voor € 50,- kon ik meevliegen. Ik vond het zo fantastisch dat ik meteen lid wilde worden van een zweefvliegclub. Een jaar later kon ik beginnen met de vliegopleiding. Sindsdien ben ik hier elk weekend te vinden. Het bijzondere van het zweefvliegen is dat je helemaal op jezelf bent aangewezen. Je hebt geen motor. Het enige waarmee je te maken hebt is de wind. Je voelt de lucht om je heen bewegen, hoort deze suizen en je probeert op de thermiek te vliegen. Het heeft iets magisch en het geeft je het ultieme gevoel van vrijheid. Als er geen thermiek is hang ik tussen de vier en zes minuten in de lucht. Als het thermisch wordt kun je bijna onbeperkt vliegen. Ook vind ik het sociale aspect binnen de club heel belangrijk. Aan het begin en aan het eind van de dag drinken we altijd samen wat en praten we elkaar bij.”

Marokko

Bij de startkar treft de verslaggever Hermann Möller aan. Hermann (60) is onderhand een rot in het vak. Zelf zegt hij dat het zweefvliegen voor hem als ‘fietsen’ is. Hij heeft een eigen kist. ,,Ik doe al sinds mijn veertiende aan zweefvliegen. Mijn vader en broer deden dit ook. Het enthousiasme heb ik overgedragen op mijn zoon en dochter. Inmiddels is het een familiegebeuren geworden”, aldus Hermann. Hij was tot vijf jaar geleden gezagvoerder bij de KLM en vertelt dat er grote verschillen zijn tussen het vliegen met een passagierstoestel en met een zweefvliegtuig. ,,Het eerste is voornamelijk het managen van het proces en heeft minder met vliegen te maken. Met zweefvliegen moet je alles zelf doen omdat je geen automatische piloot hebt. Dit maakt de hobby interessant. Je voelt je als een vogel in de lucht. Bij het zweefvliegen heb je met meerdere facetten te maken. Je kunt, zoals hier, het vliegen leren maar bent bij gebrek aan thermiek na een aantal minuten weer op de startplek terug, óf je haalt je vliegbrevet en mag overland vliegen. Dit houdt in dat je van het ene vliegveld naar het andere mag vliegen.”

Hermann is kort geleden samen met een collega in drie weken tijd zweefvliegend naar Marokko gegaan. ,,Dit vraagt vooraf een goede planning en je moet goed rekening houden met de weersomstandigheden. We vlogen met een bijzonder vliegtuig dat met zijn propeller ook kan motorvliegen. Dit is nodig om te kunnen starten. Eenmaal in de lucht gingen we over op zweefvliegen. Van de 110 uur die we gevlogen hebben zijn vier uur gebruikt om de oversteek van Zuid Europa naar Noord Afrika en weer terug te maken. Dit was nodig omdat er boven zee geen thermiek is. Daarnaast gebruikten we de motor af en toe om ons te kunnen verplaatsen om in beter weer te komen. Het is een heel andere manier van zweefvliegen dan wat we hier doen”, aldus Hermann.

Op de club in Castricum vindt hij het sociale aspect het leukst. ,,Je kunt niet in je eentje zweefvliegen. Je hebt elkaar nodig. Iedereen heeft hier een functie. Je moet het met z’n allen doen. Wat ik zo leuk vind aan de club is dat er een mix is van leeftijden van de leden. Jong en oud doet hier aan de sport. Oudere leden hebben meer ervaring en hebben een doorgeeffunctie wat kennis en techniek betreft.”

Het interview wordt afgesloten met een vlucht boven Castricum. Voorzitter Bas Möller (Hermanns zoon) nodigt de verslaggever uit om achter hem in de cockpit plaats te nemen. Het is een unieke ervaring om ons mooie duinreservaat vanuit de lucht te kunnen zien. Werkelijk een plaatje!

Als u meer wilt weten over zweefvliegen, het lidmaatschap of wellicht een keer wilt meevliegen, neem dan contact op met de secretaris van de EZZC (tel.: 06 40910748) of bezoek de website van de club (www.ezzc.nl).