Foto boven:
Terwijl het publiek de kans krijgt om de zon door de telescopen van heel dichtbij te zien geven Nicolàs en zijn collega’s uitleg. Foto: Henk de Reus

Castricum – Afgelopen zondag was het Landelijke Zonnekijkdag. Het bood een unieke kans om de zon van dichtbij te zien en haar activiteiten waar te nemen. Dit kon bij verenigingen en publiekssterrenwachten maar óók bij het privé-observatorium van amateur-astronoom Nicolàs de Hilster aan de Oude Haarlemmerweg.

Door Henk de Reus

Nog voordat het bezoek zich aandient kijkt Nicolàs de Hilster naar de wolkenpartijen in de lucht. ,,Geen strakblauwe lucht vandaag, maar beter dit dan regen.’’ Voor het geboden schouwspel hebben zich vooraf 28 personen aangemeld. Nicolàs heeft ze in kleine groepjes ingedeeld en hanteert tijdsloten zodat hij iedereen voldoende aandacht kan geven. In zijn tuin staan drie enorme telescopen die op de zon zijn gericht. Drie collega’s – Rob, Caspar en Roman – vertellen de bezoekers wat zij zien.

Wolk voor de zon

Meindert Kuipers (63) is al vanaf zijn vroege jeugd geïnteresseerd in alles wat met de ruimte te maken heeft. ,,Op m’n vijftiende kocht ik m’n eerste kijkertje. Ik heb het altijd fascinerend gevonden dat je met een kijker bijzondere dingen kunt zien die je met het blote oog niet kunt waarnemen.’’ Inmiddels maakte het kijkertje plaats voor een 90 millimeter telescoop. ,,Met de zon is het lastig om deze met mijn telescoop te vangen, maar hier lukt dit prima.’’ Terwijl hij dit zegt schiet er net een wolk voor de zon.

Vlekken en vlammen

Nicolàs neemt Meindert mee naar zijn observatorium, twee verdiepingen hoger. In deze koepel staan een Galilei-telescoop, een SkyWatcher Esprit 150 ED, een Lunt LS80THA en een Celestron C11 EdgeHD. Genoeg materiaal om details van de zon te kunnen zien, zoals zonnevlekken en zonnevlammen. Nicolàs legt uit dat zonnevlekken verstoringen van magnetische velden van de zon zijn. ,,Ze zijn vaak groter in omvang dan de aarde. Op die plek is de zon 1000-1500 graden koeler dan de rest van de zon, waar de gemiddelde temperatuur 5500 graden is. Zonnevlammen bevinden zich aan de randen van de zon. Het zijn uitbarstingen op de zon, eveneens veroorzaakt door verstoringen van het magnetisch veld. De zon spuugt energie uit en deze wordt vaak weer door de zwaartekracht van de zon teruggetrokken. Maar soms verdwijnt deze in de ruimte. Afhankelijk van de richting komen deze bij onze polen uit. Zo kan het Noorderlicht ontstaan.’’

Fascinatie

Max Zonneveld (10) is zojuist met zijn opa Frank Husslage gekomen. Op zijn T-shirt staat het logo van NASA. Zijn interesse voor de ruimte ontstond al vroeg. Met name het mysterieuze aspect vindt hij fascinerend. Max kreeg voor zijn verjaardag een telescoop maar snapt hier weinig van. ,,Als ik er een filter opzet en mijn telescoop naar de zon richt zie ik alleen maar een zwart veld”. Een van de omstanders reageert met ,,Misschien zie je wel zwarte gaten met jouw telescoop’’. De grap valt niet in de smaak bij Max. Opa Frank belt even naar huis en wat later komt de vader van Max met de sterrenkijker van zijn zoon aan. Een van Nicolàs’ assistenten bekijkt deze en lost het probleem op. Max blij. Voor hem gaat de zon weer op.

Het is nog even wachten voor het april 2024 is. Dan worden de meeste activiteiten op de zon verwacht en.. misschien zien we het Noorderlicht dan ook wel weer hier.