Pand Overtoom-Schoolstraat: van Armenhuis tot appartementengebouw

Foto boven:
Bewoner Jérôme van der Maes in de tuin aan de zijkant van het Armenhuis. (Foto: Ans Pelzer)

Castricum – Het pand op de hoek van de Overtoom-Schoolstraat in Castricum is in gebruik als appartementencomplex. Er wonen zo’n acht mensen. Op het eerste gezicht is er niet veel bijzonders te zien aan het pand. Een wit gebouw grenzend aan het plantsoentje in het hart van het dorp bij de middeleeuwse kerk. Het pand heeft een goeddeels verborgen verleden.

Door Ans Pelzer

Niek Kaan en Don van Lier, leden van de Werkgroep Oud-Castricum, vinden het ‘erg jammer’ dat het verleden van het pand zo weinig zichtbaar is. Het gebouw dateert uit 1912 en is nu dus meer dan honderd jaar oud. Het pand is aangewezen als gemeentelijk monument. ,,Ooit was het een Armenhuis, voor behoeftige ouden van dagen dat gebouwd werd in opdracht van het Burgerlijk Armenbestuur. In de jaren zestig, bij de opheffing van deze instelling, kwam het gebouw in handen van de gemeente. In 1968 nam de gemeente het pand in gebruik als kantoor. Later werd het verkocht aan de woningbouwvereniging St. Joseph en daarna aan Kennemer Wonen ten behoeve van de verhuur in appartementen. Kennemer Wonen verkocht het pand in 1984 aan de familie De Graaf, die de appartementen in het gebouw nog steeds verhuurt.’’

Het nieuwe Burgerlijk Armenhuis uit 1912. Voor het huis de eerste bewoners. (Foto: archief Oud-Castricum)

Verkeerde verf

De Werkgroep Oud-Castricum is zeer betrokken bij het historische pand en zou graag zien dat het in oude glorie wordt hersteld. De Monumentenraad heeft er vele jaren geleden al op aangedrongen. Alle buitenmuren zijn in de loop der jaren geschilderd. Daardoor zijn onder meer de ornamenten boven de ramen onzichtbaar geworden. Ook zijn de muren met een verkeerde soort verf behandeld door de gemeente en opeenvolgende eigenaren. Door de huidige eigenaren wordt het gebouw goed onderhouden maar restaureren naar de oorspronkelijke toestand is ‘een te grote opgave’. Om het gebouw te herstellen heeft Oud-Castricum, na overleg met de eigenaren en op basis van deskundig onderzoek, een plan ingediend bij de gemeente en een beroep gedaan op de subsidieregeling voor gemeentelijke monumenten.

‘Opknapbeurt nodig’

Ter plekke valt vooral de fraaie tuin links van het Armenhuis op. Een van de bewoners, Jérôme van der Maes, treft ondergetekende in die tuin. Hij heeft de tuin zelf aangelegd en zorgt met veel plezier voor het onderhoud. ,,Ik woon hier nu tien jaar. Het zou fantastisch zijn als het pand in de oorspronkelijke staat hersteld wordt. Ik weet wel iets van die geschiedenis. Was het niet ooit een oudemannenhuis? Zo veel monumenten heeft Castricum niet en het ligt ook mooi in het dorpshart. Het gebouw is ongeveer in dezelfde periode gebouwd als Dijk en Duin en ook in die stijl. Maar het heeft wel een opknapbeurt nodig. Het pand heeft monumentale waarde maar het is ook een van de weinige plekken in Castricum waar je ook kunt huren tegen Castricumse en geen Amsterdamse prijzen. Dat vind ik ook belangrijk.’’

,,Het pand is particulier eigendom, dat geldt waarschijnlijk voor alle monumenten. De gemeente en de vorige eigenaren hebben weinig oog gehad voor de historie van het gebouw. Ik zou het wel mooi vinden als de gemeenschap verantwoordelijkheid neemt voor de restauratie. Ook dat het verhaal verteld wordt achter dit mooie historische gebouw. Dat kan bijvoorbeeld met een gedenkplaat aan de muur’’, meent Jérôme.