Castricum – Op vrijdag 17 november bezochten kandidaat-Tweede Kamerleden Paulien Gankema en Margreet de Boer Castricum op uitnodiging van de PvdA en GroenLinks. Paulien is programmamanager bij Milieudefensie. Daar zetten zij en haar team grote vervuilers als Tata, Ahold en ING onder druk. Ze strijdt voor klimaatrechtvaardigheid: ,,Mensen staan altijd boven multinationals.’’ Margreet de Boer is voormalig lid van de Eerste Kamer. Ze is sociaal advocaat en was directeur van het expertisecentrum voor vrouw en recht. Margreet zet zich in voor mensen in een kwetsbare positie: ,,Voor mij vormen mensenrechten een belangrijke toetssteen: only rights can stop the wrongs.’’

Paulien en Margreet bezochten eerst de markt, waarbij ze in gesprek gingen met verschillende bewoners. Ze beantwoordden vragen als: Hoe moet ik strategisch kiezen als ik meer vrouwen in de politiek wil? En: is GroenLinks-PvdA nu voor of tegen kernenergie? Ook namen ze uitgebreid de tijd voor het gesprek met mensen die nog geen keuze hadden gemaakt.

Huiskamergesprek

Daarna was er een huiskamerbijeenkomst met belangrijke organisaties uit Castricum die zich bezighouden met klimaat, duurzaamheid en energietransitie: Transitie Castricum, Herenboeren, Duurzaam bouwloket, CALorie, de Klimaatburgemeester, Extinction Rebellion en Meer bomen Nu.

Eerlijke energietransitie

Ze voerden het gesprek aan de hand van twee stellingen. Allereerst: de energietransitie verloopt niet eerlijk. Mensen met de hoogste inkomens profiteren het meeste van subsidies: dit zijn vergoedingen die je kunt aanvragen voor het nemen van energiebesparende maatregelen, of het aanschaffen van zonnepanelen of een warmtepomp. Er waren twee geluiden te horen: dit soort vergoedingen zorgen dat meer mensen hun huis verduurzamen. Ze versnellen de energietransitie. De andere opvatting: ze komen niet (genoeg) terecht bij de mensen die dit het hardste nodig hebben. Mensen met de laagste inkomens hebben daardoor te weinig mogelijkheden om op energie en kosten te besparen.

Pak de grote vervuilers aan

De gesprekspartners waren het er ook over eens dat de grote vervuilers aangepakt moeten worden. Dit verloopt te traag. Een goed voorbeeld is de aanpak van piekbelasters: de grootste uitstoters van stikstof. De landelijke overheid zou deze bedrijven benaderen, maar dit gaat te langzaam. Bovendien zijn de maatregelen te weinig concreet.

Samenwerking tussen politiek en burger

Het gesprek ging ook over hoe landelijke politiek, lokale politiek en lokale organisaties elkaar kunnen versterken. ,,Er zit veel energie bij burgers’’, zei Paulien Gankema. ,,Hoe kunnen we die maatschappelijke dynamiek organiseren? De overheid reageert hier niet altijd adequaat op en neemt te weinig de regie in de energietransitie.’’

De gesprekspartners waren het er over eens dat de pioniersfase voor de energietransitie voorbij is. Zij vinden dat er nu voortvarend beleid ontwikkeld moet worden, gericht op de snelle uitvoering van maatregelen. Het helpt als de aanpak wijkgericht is, en als bewoners actief betrokken worden. De gemeente kan helpen met voldoende ambtelijke ondersteuning, en de landelijke politiek door meer duidelijkheid te bieden. Het gaat dus echt niet alleen om geld. Juist de samenwerking – daadkrachtig en effectief – tussen overheid, organisaties en burgers kan het verschil maken. (Foto’s: aangeleverd)