Castricum – In zijn nieuwjaarstoespraak van afgelopen maandag merkte burgemeester Toon Mans op dat we ons land steeds vaker in zwart-wit opdelen. ,,Het grijze gebied is er niet en bij thema’s als bijvoorbeeld Sinterklaas, vuurwerk en tradities wordt het debat steeds harder gevoerd. Dit drijft een wig tussen mensen”, aldus Mans.

Terugblik
Ten overstaan van enkele tientallen aanwezigen blikte Mans terug op 2019, waarbij hij allereerst zijn dank en waardering overbracht aan de hulpverleners en handhavers die tijdens Oud & Nieuw in actie kwamen. Applaus van de aanwezigen volgt. Hierna passeren er een aantal thema’s waarmee de gemeente het afgelopen jaar te maken kreeg, zoals de strijd tegen eenzaamheid, de lage inentingsgraad van jonge kinderen, het vliegverkeer, de onrust in het horecacentrum en duurzaamheid en klimaat. ,,Ik denk dat de begrippen Pfas en PAS in 2020 nog wel eens langskomen”, aldus Mans. Hij betreurt verder het verdwijnen van het Nieuwsblad en noemt het ‘een verschraling van het medialandschap’.   

Tradities
In tegenstelling tot de landelijke impasse ten aanzien van tradities constateert Mans dat in Castricum wél de wens bestaat om met elkaar in gesprek te gaan. Als voorbeeld noemt hij de 75^ste verjaardag van onze vrijheid. ,,Achter de schermen wordt gewerkt aan een programma, door en voor inwoners en verenigingen. De a.s. viering is veel meer dan het herdenken dat de oorlog 75 jaar terug eindigde. Het moet gaan over het samen koesteren van vrijheid en een open samenleving”, aldus Mans.

Waarderingsspeld
De gemeentelijke onderscheiding kwam deze keer toe aan de stichting Tuin van Kapitein Rommel. Mans: ,,De stichting vierde afgelopen jaar haar 25 jarig bestaan en opereert nog altijd in de geest van de kapitein.” Hij noemt de tuin een belangrijke sociale ontmoettingsplaats en hij prijst de stichting en haar 50 vrijwilligers voor hun inzet voor mensen zonder werk, gehandicapten, buurtbewoners, ouderen en scholieren. ,,In een tijd van meer afstand, individualisering en eenzaamheid als groeiend probleem bent u voorbeeld van de kracht van verbinding. U laat in het klein zien hoe een samenleving zich in het groot zou moeten bewegen. U helpt, u inspireert, u onderwijst, u verbindt en u creëert. Dit verdient waardering”, aldus Mans. Namens het bestuur van de stichting nam Janine Cornel de waarderingsspeld onder luid applaus in ontvangst. (Tekst / Foto: Henk de Reus)

Nieuwjaarstoespraak
De complete nieuwjaarstoespraak van burgemeester Mans:

Dames en heren,

Van harte welkom op de Nieuwjaarsreceptie van de gemeente Castricum. Ik ben bijzonder verheugd dat ik u hier mag ontmoeten. Vanzelfsprekend begin ik met u allen namens ons college een gezond, gelukkig en inspirerend 2020 toe te wensen.

Drie jaar terug hebben we deze traditie van een gemeentelijke receptie in ere hersteld en wat mij betreft blijft dat zo. Ach, daar is het woord gevallen. ‘Traditie’. Ik kom daar vast nog wel even op terug.

De laatste dagen van het jaar zijn vaak de meest gezellige, maar – hoe bizar ook – zij zijn ook vaak de gevaarlijkste. Deze gelegenheid geeft mij dan ook direct de mogelijkheid om al onze hulpverleners en handhavers die de afgelopen weken, maar zeker tijdens Oud & Nieuw, in actie zijn gekomen te bedanken en te waarderen. Het is in deze tijd geen uitzondering meer dat onze mensen worden gehinderd in hun werk. Hou daar mee op, laat dit geen traditie worden. Ik herhaal dan ook nog eens wat ik vorig jaar ook zei op deze plek:  blijf van onze hulpverleners en handhavers af.

Dames en heren,

De afgelopen weken heb ik me wel eens afgevraagd wat voor jaar 2019 was. Het was in mijn eerste gedachte geen jaar van spectaculaire ontwikkelingen. Een soort ‘tussenjaar’. Totdat ik nog eens het nieuws ging doornemen. Wat gebeurt er dan – ongemerkt – veel.

We trokken ten strijde tegen eenzaamheid en we vinden wat van de lage inentingsgraad onder jonge kinderen in onze gemeente. We maakten een keuze voor een nieuw zwembad en zetten stappen richting een museumstatus voor Hilde. Corso, vliegverkeer, het Bakkersplein en het stationsgebied kwamen regelmatig voorbij.

Zoals in iedere gemeente, in de regering en in vele andere landen stonden duurzaamheid en het klimaat vaak en hoog op de agenda. We spraken over afvalscheiding, regenwatertuinen en we zetten schapen in voor het bijhouden van het gras op een milieuvriendelijke manier. We hadden het vooral over Pfas en PAS en ik denk dat die termen nog wel eens langskomen in 2020.

De onrust in het horecacentrum van Castricum hield de gemoederen bezig. We hebben diverse maatregelen moeten treffen.

Er is een extra camera ingezet, extra toezicht en jongeren moeten preventief blazen. Als gevolg daarvan worden wekelijks tientallen jongeren naar huis gestuurd die te veel hebben gedronken. Het geeft te denken. Resultaat is ook dat het rustiger in het gebied.

Voor het Nieuwsblad begon 2019 met een eeuwviering en eindigde in mineur met het uitgeversdebacle. Wat mij betreft een verschraling van ons medialandschap en een ongezonde ontwikkeling. Een gezonde pers helpt namelijk ook ons scherp te houden. De oudste inwoonster van onze gemeente – mevrouw Duijkersloot – overleed op 110 jarige leeftijd. En hoewel veel ophef, de Nieuwjaarsduik ging gewoon door.

Ik had het geluk als eerste burger om weer met velen van u in gesprek te raken, om enthousiaste inwoners  en ondernemers te ontmoeten, om bij bijzondere gelegenheden aanwezig te mogen zijn. Mevrouw  Wissenburg van ’t Kruispunt ontving de gemeentelijke onderscheiding. Veteranendag was een succes en we hadden maar liefst tien Koninklijke Onderscheidingen tijdens de lintjesregen.

De Oratoriumvereniging bestond vijftig jaar, de EHB-vereniging 90 jaar en de 100 jarige schilderonderneming Weda werd onderscheiden met het Predicaat Hofleverancier. Het is een kleine greep uit de vele mooie, warme en zeer gewaardeerde ontmoetingen. Ik prijs mij daarmee gelukkig.

En ja, we hadden het dit jaar ook over kerstboomverbranding, Sinterklaas en vuurwerk. Tradities. Al in oktober krijgen we tegenwoordig de eerste vragen van de – veelal landelijke- media over deze thema’s. Wat mij daarbij opvalt is dat we ons land steeds vaker in zwart-wit opdelen. Je bent voor of tegen. Het grijze gebied is er niet en het debat wordt hard gevoerd. Alle lucht is er uit.

We zien veel vingerwijzen naar de ander. Alsof jou dat beter maakt. Alsof jouw argument het enige is. Dat noemen we geen debat of discussie, dat noemen we elkaar ‘overschreeuwen’. Het brengt ons niet dichter bij elkaar, maar drijft een wig. Tradities hebben geen eigenaar. Tradities deel je namelijk met elkaar.

In Castricum raken we deze thema’s ook steeds vaker aan. En gelukkig zie ik de wens om hierover met elkaar in gesprek te gaan. Met oog voor voortschrijdend inzicht. Met respect voor de traditie. Zoals het hoort. Laten we dat zo houden. Laten we ook op een goede manier zoeken naar een oplossing. Want in alle eerlijkheid, dat er landelijk een impasse is op deze onderwerpen, is ook wel een teken van creatieve armoede. Wij kunnen dit beter.

Dat wij samen zaken kunnen oppakken zie ik al als het gaat over het vieren van onze vrijheid. We stonden het afgelopen jaar al regelmatig stil bij 75^ste verjaardag van dit bijzondere feit. Dat gaan we samen nog veel vaker doen in 2020. Achter de schermen wordt hard gewerkt aan een programma. Niet van de gemeente, maar door en voor inwoners en verenigingen.

Deze viering – en herdenking – gaat natuurlijk niet alleen over het simpele feit dat de oorlog 75 jaar terug eindigde. Het is veel meer dan dat. Het moet gaan over het samen koesteren van vrijheid en een open samenleving.

Het moet gaan om elkaar tolereren ongeacht afkomst, religie, kleur, sekse, voorkeur en alles wat u daar tussen in of bovenop kunt bedenken. Dat is wat wij samen moeten delen, dat is wat wij samen moeten koesteren, dat is wat ons verbindt. Dit is wat mij betreft de langstlopende en belangrijkste traditie die ons land rijk is. Laten we die bewaren en bewaken.

Ik wens u dit jaar een luisterend oor, wederzijds respect en veel enthousiasme, maar bovenal wens ik u een gezond, gelukkig en uitdagend 2020.

Dames en heren,

Zoals u gewend bent, wordt op deze avond de gemeentelijke waarderingsspeld uitgereikt. Sinds de eerste uitreiking in 2004 zijn er 27 erespelden uitgereikt. Vandaag mag ik een bijzondere jubilaris de waarderingspeld overhandigen.

Noem het maar een verlaat verjaardagscadeautje. De Tuin van Kapitein Rommel vierde dit jaar namelijk het 25 jarig bestaan en de 130^ste geboortedag van Kapitein Albert Rommel.

De naamgever van de tuin was een markante Castricummer die dorpsgenoten liet meegenieten van zijn groene rijkdom. In zijn tuin hield hij allerlei soorten dieren zoals zwanen, pauwen en fazanten. Ook had hij er een groentetuin. De vijver liet hij graven om er in te kunnen vissen. Hij liet zelfs een waterval maken.

Ook kinderen waren welkom om te spelen in de prachtig aangeklede tuin. Na zijn dood werden de tuin en het woonhuis in 1970 eigendom van de gemeente. Er waren plannen voor een stationsplein en een busstation, maar daar kwam het niet van. Achteraf, is dat misschien wel gelukkig te noemen.

De tuin was in 1989 een verwaarloosde boomgaard en de vijver was dichtgegroeid. De gemeenteraad nam het initiatief om er een milieu-natuurtuin met ontmoetingsruimte van te maken.

De gemeente stelde het terrein beschikbaar en er kwam geld van het rijk voor sociale projecten. De Stichting Tuin van Kapitein Rommel werd opgericht en op 4 juni 1994 werd de heringerichte “Tuin van Kapitein Rommel” geopend.

Vijfentwintig jaar later opereert de stichting nog altijd in de geest van de Kapitein. De tuin is een belangrijke sociale ontmoetingsplaats. Iedereen is er welkom. In het bijzonder zet de stichting zich in voor mensen zonder werk, mensen met een handicap, buurtbewoners, ouderen en scholieren.

Zij doe mee aan activiteiten in het ontmoetingscentrum of werken in de plantenkas of de kruidentuin. Regelmatig zijn er culturele activiteiten en in de tuin kunnen bezoekers kennis maken met ecologisch beheer. De stichting werkt met een geweldig team van bijna 50 vrijwilligers.

De sociale functie van de tuin is in de loop der jaren gegroeid. Jaarlijks bezoeken rond 2500 mensen de tuin voor een van de culturele evenementen, zoals het pompoenenconcert of de kerstmarkt. Ruim 300 basisschoolleerlingen doen in het voorjaar mee aan de natuurontdekkingstocht. In de zomer bezoeken zo’n duizend kinderen de Sprookjestuin en vierhonderd kleuters volgen in de herfstvakantie het Kabouterpad.

Het was voor ons college glashelder. In een tijd van meer afstand, individualisering en eenzaamheid als groeiend probleem bent u voorbeeld van de kracht van verbinding. U laat in het klein zien, hoe een samenleving zich in het groot zou moeten bewegen. Met de nadruk op dat woordje samen. U helpt, u inspireert, u onderwijst, u verbindt, u creëert. Wat ons betreft verdient dat waardering.

Het is mij dan ook een genoegen dat ik u tijdens uw 25-jarig jubileum in het zonnetje mag zetten. Ik wens u alle goeds en vooral plezier en op naar de 50 jaar.