Regio – Steeds meer volwassenen en ouderen in Noord-Holland-Noord gaan verantwoord om met alcohol. Vergeleken met twee jaar geleden volgen meer mensen de richtlijn van de Gezondheidsraad: drink niet of drink maximaal één glas alcohol per dag. Ook op het gebied van roken en wekelijks sporten zijn er positieve trends te zien.

Er zijn ook enkele minder positieve trends, zowel op het gebied van leefstijl als qua algehele en mentale gezondheid. Dit blijkt uit de Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024, een grootschalig landelijk vragenlijstonderzoek uitgevoerd in het najaar van 2024. In Noord-Holland-Noord deden ruim 13.500 inwoners van 18 jaar en ouder mee. Het onderzoek is uitgevoerd door alle GGD’en, het RIVM en het CBS.

Alcoholgebruik licht gedaald

In 2024 volgden ruim vier op de tien inwoners van 18 jaar en ouder in Noord-Holland-Noord (41%) de richtlijn van de Gezondheidsraad: drink niet, of niet meer dan één glas per dag. In 2016 was dit nog 35%. Ook het overmatige alcoholgebruik is gedaald sinds 2016 van 21% naar 16%. Daarmee wordt bedoeld gemiddeld meer dan 7 glazen alcohol per week voor vrouwen en meer dan 14 glazen per week voor mannen (de zogenaamde gewoontedrinkers met een hoge consumptie). De regionale uitkomsten zijn iets ongunstiger dan het landelijke beeld.

Minder rokers, meer wekelijkse sporters

In het Nationaal Preventieakkoord is afgesproken dat in 2040 minder dan 5% van de volwassenen rookt. Het percentage inwoners dat rookt daalt al jaren, maar sinds 2020 minder snel. In Noord-Holland-Noord rookt 13% van de inwoners van 18 jaar en ouder, in heel Nederland is dit 16%. Het percentage inwoners dat wekelijks sport in Noord-Holland-Noord is sinds 2020 gestegen: van 53% in 2020 naar 56% in 2022 en 58% in 2024. Inwoners van 18 tot 34 jaar sporten het vaakst wekelijks (72%). Het percentage inwoners dat voldoet aan de Nederlandse beweegrichtlijn (zie kader) is in Noord-Holland-Noord (51%) niet toegenomen sinds 2022, maar is wel iets hoger dan landelijk (49%).

Gunstige en ongunstige trends in ervaren en mentale gezondheid

De algehele gezondheid en enkele aspecten van de mentale gezondheid zijn licht verbeterd ten opzichte van 2022, maar lager dan in 2020. Zo is het percentage mensen dat de gezondheid als (zeer) goed ervaart in Noord-Holland-Noord tussen 2022 (71%) en 2024 (75%) gestegen, maar lager dan in 2020 (80%), het begin van de coronaperiode. Dit zien we ook bij andere onderwerpen, bijvoorbeeld bij het percentage inwoners met een hoog risico op een angststoornis of depressie: dit was 7% in 2024, 8% in 2022 en 5% in 2020.

Een ongunstige trend zien we als het gaat over de mate waarin mensen zelf de controle over hun eigen leven hebben. In 2020 ervoer 19% van de inwoners van Noord-Holland-Noord veel regie over hun eigen leven, in 2024 was dit 13% (landelijk 11%). Ook voelt een groot deel van de inwoners zich eenzaam (45%). Het percentage inwoners dat zich (zeer) sterk eenzaam voelt is gestegen van 9% in 2020 naar 12% in 2022 en 13% in 2024. De mentale gezondheid is op verschillende punten wel iets positiever dan landelijk.

Onder ouderen minder valongevallen en minder beperkingen in horen, zien of bewegen

In de Gezondheidsmonitor zijn ook vragen gesteld die specifiek gelden voor de oudere groep inwoners (65 jaar en ouder). Bijvoorbeeld over zorgbehoeften, ouderenmishandeling, beperkingen en valongevallen. Wat hierbij opvalt is dat het percentage ouderen dat in het afgelopen jaar is gevallen iets is gedaald ten opzichte van eerdere jaren: 29% van de inwoners van 65 jaar en ouder is in 2024 één of meerdere keren gevallen, in 2020 was dit 34% en in 2016 32%. Twee op de tien (20%) inwoners van 65 jaar en ouder ervaart één of meer beperkingen in bewegen, horen of zien. Dit percentage neemt ook geleidelijk af sinds 2012 (25%).

Tevredenheid over de woonomgeving afgenomen, maar wel iets positiever dan landelijk

De leefomgeving waarin mensen wonen, werken en recreëren heeft ook invloed op de gezondheid. Een prettige woning en woonomgeving zijn daarbij belangrijk. Ruim negen op de tien inwoners in Noord-Holland-Noord zijn tevreden over de eigen woning (92%) en woonomgeving (91%). Deze tevredenheid lijkt iets af te nemen ten opzichte van eerdere jaren, maar is nog wel gunstiger dan landelijk. Ook ervaren de inwoners van Noord-Holland-Noord thuis minder vaak ernstige geluidhinder (15%) en geurhinder (8%) dan landelijk (respectievelijk 19% en 10%). Ook kunnen ze vaker voldoende verkoeling vinden in de woning of buiten.

Meer resultaten

Het volledige rapport Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen 2024 Noord-Holland-Noord is te downloaden via de Gezondheidsatlas van GGD Hollands Noorden (www.gezondnhn.nl), net zoals de rapporten van eerdere edities van deze monitor. De gemeenterapporten en de rapporten van de Kop van Noord-Holland, Noord-Kennemerland en West-Friesland zijn vanaf 30 juni te downloaden via de Gezondheidsatlas.

Over het onderzoek

De Gezondheidsmonitor Volwassenen en Ouderen werd uitgevoerd tussen september en december 2024. Alle GGD’en en de gemeente Utrecht deden mee, in samenwerking met het RIVM, het CBS en GGD GHOR Nederland. Bijna een half miljoen mensen in Nederland van 18 jaar en ouder vulden een vragenlijst in over hun gezondheid, welzijn, leefstijl en leefomgeving. In Noord-Holland Noord deden 13.520 mensen mee aan dit onderzoek. De resultaten helpen gemeenten en beleidsmakers om gericht te werken aan een betere gezondheid. (Afbeelding: GGD Hollands Noorden)