Regio – In een tijd waar netbeheerders te maken hebben met een steeds voller elektriciteitsnet, heeft Liander in 2020 opnieuw duizenden installaties met zonnepanelen aangesloten op zijn elektriciteitsnetten in Noord-Holland. Het gaat hierbij om zonnepanelen op woningen, bedrijfsdaken en zonneparken. Het aantal installaties groeide in 2020 ten opzichte van 2019 met 30%. Het vermogen van de zonnepanelen nam toe met 36%. Inmiddels leveren in Noord-Holland ruim 160.000 woningen en ruim 2.100 zonneparken en grote zonnedaken groene stroom.
De afgelopen jaren is de populariteit van zonnepanelen razendsnel toegenomen. Dat geldt zowel voor consumenten, eigenaren van grote bedrijfspanden als ontwikkelaars van grootschalige zonneparken. Belangrijkste reden zijn de aantrekkelijke regelingen van de overheid. Die zijn bedoeld om de doelstellingen voor duurzaam opgewekte energie in het Klimaatakkoord te halen. Stroom die de eigenaren van zonnepanelen niet zelf verbruiken leveren zij terug aan het net. Hiervoor is veel capaciteit van de elektriciteitskabels nodig. Dat is vooral een uitdaging op plekken waar dunne kabels met relatief weinig capaciteit liggen, zoals op het platteland. Het Nederlandse elektriciteitsnet is een van de betrouwbaarste ter wereld, maar oorspronkelijk niet ontworpen voor grootschalige regionale productie van stroom.
Woningdaken
Het aantal woningen in Noord-Holland met zonnepanelen op het dak dat groene stroom levert aan het net van Liander groeide in 2020 van 123.000 naar 160.000. Dat is een toename van 30%. Het opgestelde vermogen van de panelen op woningdaken nam toe met 137 megawatt tot een totaal van 573 megawatt (+31%). De fors toenemende vraag naar elektriciteit en de snelle opkomst van zonne- en windenergie zorgen voor grote drukte op het elektriciteitsnet. Zelfs zo druk dat het voor klanten niet meer vanzelfsprekend is dat zij op ieder moment duurzaam opgewekte elektriciteit aan het net kunnen leveren.
Het kan op zeer zonnige momenten incidenteel en lokaal voorkomen dat consumenten de stroom van hun zonnepanelen niet op het elektriciteitsnet kwijt kunnen. De spanning in de kabel of in de huisinstallatie loopt dan te hoog op, waardoor de zonnepanelen zichzelf automatisch uitschakelen. Dit voorkomt dat het elektriciteitsnet overbelast raakt. Liander betreurt het als het niet op het verwachte moment aan de wens van klanten kan voldoen. Daar waar deze situatie zich voor kan doen werkt Liander aan een oplossing.
Zonneparken en zonnedaken
In 2020 groeide in Noord-Holland het aantal zonneparken en grote installaties met zonnepanelen op bedrijfspanden met 35%. Hiermee komt in deze provincie het aantal zonne-installaties dat grootschalig groene stroom levert aan het net van Liander op 2121, een groei van 548 stuks. Het vermogen van deze grote installaties groeide in 2020 met 44% ten opzichte van 2019 tot 407 megawatt.
In gebieden waar de capaciteit van het elektriciteitsnet zijn grenzen heeft bereikt, kan het gebeuren dat ondernemers die nieuwe windparken of zonneparken of -daken ontwikkelen langer moeten wachten op transport van hun groene stroom totdat het elektriciteitsnet is uitgebreid. Om tot die tijd het elektriciteitsnet zo efficiënt mogelijk te benutten en zoveel mogelijk groene stroom te transporteren zetten we waar mogelijk innovatieve en slimme oplossingen in, zoals het combineren van een wind- en zonnepark op 1 kabel, transport van groene stroom over de vluchtstrook van het elektriciteitsnet en het dimmen van zonneparken.
Ondanks de groeiende drukte op het elektriciteitsnet weten steeds meer producenten van zonnestroom een geschikte productielocatie te vinden. Eind 2020 meldden 522 ondernemers hun plannen voor nieuwe zonneparken en zonnedaken in Noord-Holland bij Liander. Het gros van deze aanvragen komt van agrariërs en bedrijven die plannen hebben voor zonnepanelen op daken. Liander heeft te kennen gegeven dat de capaciteit van het elektriciteitsnet in 421 van de gevallen voldoende ruimte biedt. De overige ondernemers moeten wachten tot het net uitgebreid is voordat ze subsidie voor hun project kunnen aanvragen. Dat is de zogenaamde Stimuleringsregeling Duurzame Energieproductie.
Uitbreiding elektriciteitsnet
Met name door de snelgroeiende vraag van zonneparken en -daken naar transportcapaciteit raakt het elektriciteitsnet op steeds meer plekken vol. Waar een zonneparken met een jaar operationeel kan zijn, kan de uitbreiding van een groot elektriciteitsverdeelstation dat de stroom verwerkt vijf tot acht jaar in beslag nemen, onder meer door lange vergunningstrajecten en procedures. Nederland is niet op deze ontwikkelingen ingericht. Om aan de vraag te kunnen voldoen breidt Liander het elektriciteitsnet op veel plaatsen fors uit. In 2020 investeerde het bedrijf ruim 800 miljoen euro in de energienetten, in Noord-Holland ging het om 271 miljoen euro. (Foto: Pixabay)