Foto boven:
De verzameling van Rob en Maria uit Heemskerk blijkt geen kostbare munten te bevatten. (Foto: De Castricummer)

Castricum – Onlangs kwam een team van Heritage Auctions Europe naar dorpshuis De Kern om geheel kosteloos de munten, postzegels, schilderijen, antiek en curiosa van bezoekers te taxeren. Wie dat wilde, kon objecten van waarde direct laten inschrijven voor een veiling. Tientallen inwoners uit de regio maakten gebruik van de mogelijkheid om hun vermeende schatten door een expert te laten beoordelen. Ook onze verslaggever wachtte zijn beurt af om vier kleine schilderijtjes te laten taxeren. Intussen sprak hij met taxateurs en bezoekers.

Door Rob Wateringen

Lag er ooit voor een klein fortuin aan meesterwerken bij mijn moeder op zolder? Of ging het slechts om een massaproduct, dat voor een gering bedrag bij de plaatselijke discounter over de toonbank ging? Ik gokte altijd op het laatste. Vooral omdat de man die deze schilderijtjes bij mijn in 2008 overleden moeder had achtergelaten, niet bleek te deugen. Hij had haar met een babbeltruc geld afhandig gemaakt. Ik ging er gemakshalve van uit dat zijn verhaal over de waarde van deze schilderijtjes net zo’n grote leugen was geweest als het zielige verhaal waarmee hij mijn moeder destijds wist te overtuigen om haar portemonnee te trekken.

Maar toch, ik heb de doeken altijd bewaard met de gedachte er eens een expert naar te laten kijken. Toen ik onlangs een bericht zag langskomen over deze gratis taxatie, was de keus snel gemaakt. Ik noteerde een bezoek aan dorpshuis De Kern in mijn agenda. Ik koos er bewust voor om vroeg te gaan en dat bleek een goede keuze te zijn.

Volgnummer

Als ik om even na 13.00 uur de deur van het dorpshuis openzwaai, sta ik eigenlijk al meteen stil. Het blijkt er mudvol te zijn. Tientallen mensen staan in een lange rij te wachten. Een medewerkster van het veilingbedrijf loopt op mij af en drukt me een volgnummer in de hand. Men blijkt met twee verschillende nummerreeksen te werken. Wie munten wil laten taxeren, krijgt een bonnetje in een andere kleur. Ik leg de overige wachtenden uit dat ik weliswaar meteen doorloop naar de ruimte waar de taxaties plaatsvinden, maar dat ik geenszins van plan ben voor te dringen. Mijn schilderijtjes zet ik zo lang in de vensterbank.

Zes taxateurs zitten elk aan een tafel, met tegenover hen de bezoekers die elk iets hebben meegebracht. Aan twee tafels worden alleen munten beoordeeld, de derde tafel is voor de postzegelverzamelingen. Achterin de ruimte zitten drie allround taxateurs klaar om antiek en curiosa te beoordelen. Ik realiseer mij dat ik uiteindelijk ook aan één van die tafels zal belanden. Maar zo ver is het nog niet. Er zijn nog tientallen wachtenden voor mij.

Wereldmarktleider

Jacco Scheper is managing director van Heritage Auctions Europe, de Europese tak van een wereldwijd opererend bedrijf dat zich marktleider mag noemen op het gebied van veilingen voor verzamelobjecten. Het bedrijf heeft vestigingen in onder meer New York, Parijs en Hong Kong, maar de Nederlandse tak bevindt zich in IJsselstein. Wil je iets weten over de herkomst van bepaalde verzamelobjecten, dan ben je hier aan het juiste adres.

Niet voor niets worden de experts van dit bedrijf ook regelmatig door de makers van het televisieprogramma Tussen Kunst En Kitsch benaderd met het verzoek een object te bekijken. Zou er in Castricum ook iets van grote waarde opduiken? Ik neem plaats bij Jacco aan tafel. Een bakje met visitekaartjes, een rekenmachine en een muntencatalogus zijn de enige attributen op dat moment, maar daarin komt snel verandering.

Rob en Maria uit Heemskerk nemen plaats. Ze hebben een muntenverzameling meegebracht uit de nalatenschap van de moeder van Rob. Een album met munten uit het Koninkrijk der Nederlanden wordt uit de tas gehaald. Jacco merkt op: ,,Als het album begint bij Willem I, kan het onmogelijk compleet zijn.’’ Hij legt uit dat enkele munten uit de tijd van Willem I en Willem II honderdduizenden euro’s waard zijn, omdat ze zeer schaars zijn. Deze munten blijken in deze collectie inderdaad te ontbreken.

Huis-, tuin- en keukenverzameling

Dan wijst Jacco op een gulden uit de tijd van koningin Wilhelmina. ,,Kijk, deze is uit 1929. Daar zijn er miljoenen van gemaakt. Was het een gulden uit 1945 geweest, dan was het een zeldzaam exemplaar geweest met een hogere waarde.’’ De collectie, die door Jacco wordt omschreven als een huis-, tuin- en keukenverzameling, blijkt ook op andere onderdelen niet compleet te zijn. ,,Je ziet dat er munten uitgehaald zijn. Deze verzameling heeft een verzekeringswaarde tussen de 100 en 150 euro. De handelswaarde is echter lager, hooguit 60 à 70 euro. Mijn advies is om er binnen de eigen familie een liefhebber voor te zoeken, iemand die het leuk vindt om dit te bewaren.’’

Even later nemen Ella en Cora plaats aan de taxatietafel. Ze werken al jaren als vrijwilligers bij kringloopwinkel De Groene Ezel in Heemskerk en vertellen: ,,We hebben een hele kist vol met muntenalbums. Die kist staat er al drie jaar, maar we hebben er zelf geen verstand van, dus willen we graag dat er een expert naar komt kijken.’’ Als voorproefje hebben ze één van de albums meegebracht. Jacco bekijkt de inhoud aandachtig en concludeert: ,,Er zitten wel munten in met een zekere waarde.’’ Hij nodigt de dames uit om met de hele kist een keer langs te komen in IJsselstein. Wordt dus vervolgd!

Vervalsingen

De volgende in de lange rij is Ton uit Uitgeest. Hij is niet alleen gekomen, Frans vergezelt hem deze middag om te helpen dragen. Maar liefst twee dozen vol muntenalbums, die ooit toebehoorden aan de opa en moeder van Ton. Over de meeste albums hoeft Jacco niet lang na te denken. In luttele seconden ziet hij dat er niet veel interessants bij zit. ,,Het Juliana-album is het meest verkochte muntenboek van Nederland’’, licht hij toe. Dat album gaat snel weer terug in de doos. Diverse andere boeken vol munten volgen. Ook in een klein potje met het opschrift ‘knoflookcapsules’ blijken wat munten te zijn bewaard. Wederom: geen grote klappers.

Dan werpt de taxateur een kritische blik op een klein blauw muntenalbum. De loep wordt erbij gepakt. Enkele munten hebben blijkbaar zijn interesse gewekt. Ton en Frans zitten op het puntje van hun stoel. Zou dit dan het gehoopte goudmijntje zijn? Jacco tikt wat op zijn rekenmachine en bladert dan weer door het album. Hij wijst op twee bijzondere munten en zegt: ,,Da’s jammer. Als deze twee echt zouden zijn geweest, waren ze veel waard. Ze horen van goud te zijn, maar dit zijn koperen vervalsingen.’’ Alles bij elkaar komt Jacco uit op een bedrag van 1.311 euro. ,,Mijn advies zou zijn om de munten te laten veilen. U geeft aan dat u er zelf niets mee doet. Door de verzameling te laten veilen, krijgt u er zelf de hoogste prijs voor en komen de munten terecht bij een liefhebber.’’

Ton besluit het advies ter harte te nemen en vult direct een formulier in om het veilingproces in gang te zetten.

Van Gogh

In de gang staat Cees uit Alkmaar al enige tijd in de rij. Geduldig wacht hij tot hij aan de beurt is, want hij heeft iets heel bijzonders te laten zien. Hij opent de klep van een speciale bewaardoos voor me. Ik zie een afbeelding die ik direct herken: Van Gogh. Maar is het echt een kunstwerk van de beroemde Nederlandse meester? ,,Het is een pastel, ik kocht het in een kringloopwinkel in Heiloo’’, vertelt Cees. Hij is ervan overtuigd: 95 procent Van Gogh. ,,Er zit een watermerk in het papier en dat blijkt te komen van een drukkerij in Frankrijk waar Vincent van Gogh destijds in de omgeving verbleef.’’ Cees heeft zijn huiswerk goed gedaan. Nu nog het oog van een expert om zijn vermoedens te kunnen bevestigen.

Intussen ben ik zelf aan de beurt. Ik pak snel mijn schilderijtjes erbij en neem plaats bij taxateur Donald Kröner. Een enkele blik is voor hem voldoende: geen waarde. Het gaat – zoals ik al jaren vermoedde – om schilderijtjes die voor een paar euro werden verkocht om menig interieur mee op te leuken. Geen mooie pensioenvoorziening dus!

Maar hoe zit het met de vermeende Van Gogh? Ik wacht nog een half uur en dan is ook Cees eindelijk aan de beurt. Buiten komen nog wat bezoekers aanlopen. Ze krijgen te horen dat de wachtrij voor antiek en curiosa ruim een uur bedraagt. Carol Eybergen staart naar het pastel en zegt dan: ,,De kans dat het echt is, is klein. Maar daar kunnen wij ons niet over uitlaten.’’

Cees wijst op het watermerk. Carol reageert: ,,Zo’n watermerk zegt niets over de origine van het kunstwerk. Je kon ook in 1920 iets schilderen op oud papier.’’ Cees krijgt het advies om contact te leggen met het hoofdkantoor van Heritage Auctions in de Amerikaanse stad Dallas. Contactgegevens worden uitgewisseld en Cees verlaat de ruimte. Met dit antwoord had hij rekening gehouden. Maar hij zet het onderzoek voort. ,,Mijn dochter heeft gezegd: als het niets is, komt het bij haar aan de muur te hangen.’’