Kleurrijke paddenstoelen luiden begin van de herfst in

Foto boven:
Boswachter Luc Knijnsbergen bij enkele vliegenzwammen. (Foto: Henk de Reus)

Castricum – Je kunt er op wachten als het eind september flink regent. De paddenstoelen schieten direct uit de grond. Een wandeling langs het ‘Paddenstoelenlaantje’ (bij liefhebbers van paddenstoelen bekend) in de Bakkumse duinen levert fraaie plaatjes op. De redactie stelde boswachter en paddenstoelenkenner Luc Knijnsberg enkele vragen.

Door Henk de Reus

Wie er deze dagen op uit gaat en zijn ogen goed de kost geeft is getuige van een natuur in haar volle pracht. Paddenstoelen in alle kleuren en maten sieren de bosranden op. We stelden boswachter Luc Knijnsberg enkele vragen over dit natuurverschijnsel. Hij is al 25 jaar boswachter en was als klein jongetje al geïnteresseerd in vogels, insecten, vlinders en paddenstoelen. Luc heeft, zoals hij zelf zegt, van zijn hobby z’n beroep gemaakt.

Hoeveel paddenstoelensoorten komen er in de Castricumse duinen voor?

,,Er komen in de duinen heel veel paddenstoelsoorten voor. Dit is mede te danken aan de grote verscheidenheid aan habitats/biotopen. Zo zijn er paddenstoelensoorten die in naaldbos of in loofbos voorkomen, maar we treffen ze ook aan in struwelen en in het open duingrasland. Zelfs in de Zeereep tussen het Helmgras groeien bijzondere paddenstoelen. In de duinen komen ongeveer 2500 soorten paddenstoelen voor.’’

Paddenstoelen fleuren het bos op. Boven: de boleet (l) en de vliegenzwam. Onder: donsinktzwammen (l) en de panteramaniet. (Foto: Henk de Reus)

Wat is hier de meest voorkomende paddenstoel?

,,De meest voorkomende soort is vermoedelijk de dodelijk giftige Groene knolamaniet. Deze soort groeit samen met de Zomereik en deze boomsoort is dominant in onze bossen. De paddenstoel leeft samen met de boom en ze hebben elkaar nodig voor voedingsstoffen die ze zelf niet kunnen opnemen. Het zijn de zogenoemde mycorhiza-soorten.’’

Heeft het duinbeheer van de afgelopen jaren invloed gehad op paddenstoelen?

,,Door het ‘Dood hout leeft’-beleid van PWN zijn de houtbewonende soorten toegenomen. Hoe meer dood hout, hoe meer zwammen er zijn om dit af te breken. Een gevolg van het nieuwe beleid is de vorig jaar ontdekte Bisschopsmuts op een dode populierenstam in Bakkum. Het was een soort die was uitgestorven en nu weer op twee plekken in Nederland voorkomt. Door het begrazen en maaien van ons duingrasland houden we dit gezond voor planten maar ook voor duingraslandsoorten. Deze houden van een schrale arme bodem. Denk hierbij aan diverse soorten wasplaten, de orchideeën onder de zwammen.’’

Zijn er de afgelopen decennia nog veranderingen opgetreden door de klimaatverandering?

,,Door de opwarming van de aarde zien we een verandering bij onze paddenstoelen. Zo duiken er steeds meer zuidelijke soorten op in onze duinen. Deze soorten gedijen goed in warme hete zomers en profiteren dan van hevige neerslag.’’

De dodelijk giftige groene knolamaniet. (Foto: Luc Knijnsberg)

Heeft de lange, droge en warme zomer van dit jaar invloed op de paddenstoelenpopulatie?

,,Paddenstoelen hebben veel vocht en warmte nodig. Door de hete zomer en de nu erg natte nazomer/herfst schieten ze dan ook letterlijk als paddenstoelen uit de grond. Oktober is de topmaand, dus je moet nu naar buiten gaan om te genieten van al dat moois.’’

Paddenstoelendag

,,Komende zondag 9 oktober organiseert PWN, samen met het IVN, een paddenstoelen dag in het Bezoekerscentrum de Schaapskooi in Bergen. Dit ligt langs de Zeeweg, de weg van Bergen naar Bergen aan Zee Deze dag is vrij toegankelijk en er vinden veel activiteiten plaats, zoals excursies en knutselen. Er is een markt en een echte paddenstoelentafel met soorten uit de duinen. Een leuke en leerzame dag om er met het hele gezin op uit te gaan.’’

Speciaal voor de kinderen heeft de boswachter nog een tip: ,,Kijk vooral bij elke paddenstoel of er een deurtje in zit en of er rode laarsjes voor staan.’’