Akersloot – Jan Sander stond op zijn zestiende voor het eerst achter de bar in het café van zijn vader dat toen nog ’t Achterom heette. De huidige zaal was destijds nog een koeienstal en Jan had wel wat met koeien. Eigenlijk wilde hij veehouder worden. Toch liep zijn leven, mede door zijn latere vrouw Jetty, anders. Samen runden zij het café 45 jaar. Op 14 december sluiten zij voor het laatst de deuren. 

Door Henk de Reus

Jan (63) was zestien toen hij bij zijn vader in dienst trad. Hij studeerde aan de Middelbare Agrarische School en wilde later boer worden. Echter, de karakters van vader en zoon botsten behoorlijk. Het enige wat ze gemeen hadden was het huldigen van dezelfde levensspreuk: ‘Als je mensen leert kennen ga je van dieren houden’. De samenwerking liep stuk en Jan hield het voor gezien. Op negentienjarige leeftijd trad hij in loondienst bij een grondbedrijf. Jan: ,,Vanwege de gezondheid van mijn ouders keerde ik op 24-jarige leeftijd weer terug in het bedrijf van mijn vader. Zes jaar later stelde ik mijn ouders voor de keuze: of jullie verkopen het café aan mij, óf ik ga weg.” Het eerste gebeurde en het bedrijf ging in 1986 verder als V.O.F.

Verkering

Het was ook het jaar waarin Jan met Jetty trouwde. Jetty vertelt hoe de twee elkaar destijds leerden kennen. ,,Ik woonde in Oudorp en was zestien. Ik hoorde over een band waar Jan ook in speelde en dat dit zo’n leuke jongen was. Samen met een vriendin ben ik gaan kijken. Ik zag Jan achter het drumstel zitten en was meteen ’n beetje verkocht. Echter, mijn vriendin vond hem ook wel leuk. Jan had aanvankelijk aandacht voor m’n vriendin, maar deze zag Jan uiteindelijk toch niet zitten. Vervolgens richtte hij zijn pijlen op mij, maar ik vond dat Cupido maar even moest wachten omdat ik geen tweede keuze wilde zijn. Jan moest eerst maar eens flink zijn best doen om mijn liefdeshartje te veroveren. Dat deed hij met volle overtuiging. Toen hij na een vakantie van mij op Schiphol met bloemen op mij stond te wachten was ik verkocht.”

Keuze

In het begin van hun verkering werkte Jan tijdens de vakantieperiode bij zijn neef die boer was. Jetty: ,,Toen ik hem een keer opzocht was hij net koeien aan het melken. De viervoetige dames lieten links en rechts bij toerbeurt hun ontlasting en urine de vrije loop.” Geen prettig gezicht, en geen fijne geur, vond Jetty. Voor het voortbestaan van hun relatie stelde ze als voorwaarde dat Jan geen boer zou worden. Jan: ,,Ik had eigenlijk niets met de horeca en kon alleen maar goed ouwehoeren. Dat had ik van m’n opa. Hoewel ik inmiddels afgestudeerd veehouder was koos ik toch maar voor een toekomst met Jetty in de horeca.”

Verbouwing

Het pand waarin de horeca gelegenheid zich bevindt is van oorsprong een stolpboerderij. De eerste steen verraadt het jaar van de bouw (1880). De boerderij bood plaats aan achttien koeien, vier stuks jongvee en twee paarden. De laatsten stonden in ’t Achterom.

Kort nadat Jan het café van zijn vader had overgenomen volgde er een grondige verbouwing. De voormalige woonkamer werd bij het café betrokken en er werd achter een ruimte aangebouwd. Dit kreeg vanaf toen de naam ‘Achterom’ en het deel aan de voorkant heette hierna ‘’t Voorom’. De voorkant is trouwens nooit veranderd. In de gevel bevindt zich nog steeds een steen met de tekst ‘Anno 1880. De eerste steen is gelegd door Frederik Dekker. Oud 5 jaren’.

Andere aanpak

Daar waar de kermis tot dan toe in het café werd gevierd besloot Jan de kermis in 1980 naar buiten te verplaatsen. Er werden stoelen voor het café gezet en er werden buiten allerlei activiteiten georganiseerd. Het varieerde van touwtrekken tot een prutrace, ‘fiets ‘m erin’ en autoschansspringen. ,,Dit laatste zou nu beslist niet meer mogen”, zegt Jan. ,,We kozen voor deze activiteiten omdat ze veel deelnemers en toeschouwers trokken. Deze kwamen na afloop naar het café om het feestje voort te zetten.”

Het was ook de periode waarin het Akercity Kermis Stunt Team ontstond. Jan behoorde hier ook toe. De overige leden waren vrienden van hem en cafégasten. Het was traditie dat het team tijdens de kermis een stunt bedacht waarover het dorp het nog lang zou hebben en waarbij Jan het bokje was De laatste keer werd “Deuntje” symbolisch begraven. Het ging om het Eerste Deuntje dat Jan altijd organiseerde, maar nu stopte omdat het na 45 jaar ook het Laatste Deuntje was.

Terugblik 

Jan en Jetty bewaren fijne herinneringen aan de afgelopen 45 jaar. Jan: ,,We bouwden in de loop der jaren een fijne band op met het personeel. Een aantal van hen werkten hier al tien jaar of langer. Dit zegt genoeg.”

Jetty: ,, Als je zoveel jaar achter de bar staat hoor en zie je veel. Vaak kon je vooraf al inschatten wie aan het eind van de avond met wie naar huis zouden gaan terwijl ze het op dat moment zelf nog niet eens wisten. Ook werden er laat op de avond door de zittenblijvers vaak geheimen en problemen gedeeld. Soms speelde je naast barvrouw ook de rol van maatschappelijk werkster of psycholoog.”

Ze herinnert zich nog een bijzondere situatie. ,,We hadden ooit een huwelijk waarbij de bruidegom voor de derde keer trouwde. Aan het eind bedankte hij iedereen, waaronder ook de band. Deze had op zijn eerdere twee bruiloften ook de muziek verzorgd. Hij zei tegen de bandleden ‘Als ik nog een keer ga trouwen dan mogen jullie weer komen.’ Niet zo handig richting zijn nieuwe partner natuurlijk. Ik voelde plaatsvervangende schaamte.”

Toekomst

Het besluit om met het café te stoppen is niet van de ene op de andere dag genomen. In coronatijd liep het allemaal niet zo lekker en werd al voor het eerst met de gedachte gespeeld om het café te zijner tijd te verkopen. Uiteindelijk heeft het anderhalf jaar in de ‘stille verkoop’ gestaan en heeft zich pas enige tijd terug een koper aangediend. Het doek valt voor Jan en Jetty in december.

Voor de nabije toekomst zitten Jan en Jetty vol met plannen. Jan gaat wat meer naar de sportschool en doet klussen bij zijn dochter. Ook passen hij en Jetty regelmatig op de kleinkinderen. Hij sluit niet uit dat hij in de toekomst nog eens bij de koeien te vinden is.

Jetty is creatief en maakt de mooiste creaties van strandhout en schelpen. Ook speelt ze gitaar en leert ze Spaans en Grieks. Samen blijven ze de partyboot verhuren voor feesten en partijen.

Ze kijken terug op een fantastische tijd. Òf zoals Jan het Cruyffiaans verwoordt: ,,Als je je werk leuk vindt hoef je niet te werken.”