Limmen – Anderhalf jaar geleden kocht Hans van Willenswaard met zijn gezin een huis in Limmen. Ze werden onaangenaam verrast door duizenden vliegtuigen die laag overvliegen. In een jaar tijd nam de overlast enorm toe. Van Willenswaard: ,,Ik wist wel dat er vliegtuigen over Limmen kwamen, maar dat het zo erg was had ik nooit gedacht. Dan baal je wel, want onze makelaar was daar niet duidelijk over.’’
Door Ans Pelzer
In zijn omgeving hoorde Van Willenswaard meer klachten en samen met een aantal bezorgde inwoners nam hij het initiatief om een enquête uit te zetten over vlieghinder in Limmen en omgeving. Die enquête werd uitgezet en de resultaten vielen niet mee. Het merendeel van de respondenten ervaart dag en nacht hinder van de vliegtuigen. Vliegtuigen zetten de landing officieel in op 11,5 kilometer van hun bestemming. Toch vliegen ze over Limmen en omgeving, dertig kilometer van Schiphol, op minder dan zeshonderd meter hoogte over huizen en woonkernen.
Zeshonderd respondenten
Ruim zeshonderd mensen reageerde op de enquête. Dat waren er meer dan de initiatiefnemers hadden verwacht. Een vierde van de geënquêteerden overweegt zelfs te verhuizen, maar voor de meerderheid is dit geen optie. De initiatiefgroep wijst op het feit dat bijvoorbeeld in Assendelft een lagere WOZ-waarde werd toegekend vanwege de vliegtuigherrie.
Structurele gevolgen
De initiatiefnemers leggen hun zorgen bij het Castricumse college neer en kregen aanvankelijk nauwelijks reacties. Van Willenswaard: ,,Er zouden onwaarheden in het rapport staan en er kwam geen inhoudelijke reactie op bijvoorbeeld de mogelijke daling van de huizenwaarde als Limmen een vaste route wordt. Er gaan immers geluiden dat er een vaste naderingsroute over Limmen gaat komen, de route van de nachtvluchten. Dat heeft structurele gevolgen.’’ De teleurstelling was groot toen we van het college te horen kregen ‘dat ze ermee bezig zijn’. ,,Verdwijnt het dan ergens in de lade? In Heiloo komen nieuwe meetpunten. Het is voor ons niet duidelijk wat ons college voor inwoners van Limmen en Akersloot doet.’’
Reactie college
Op verzoek van deze krant reageert Wethouder Slettenhaar: ,,We kennen de enquête uit Limmen. We weten dat de geluidbelasting en zeker de ervaren geluidhinder erg hoog is. Inwoners rondom Limmen hebben bij piekmomenten te maken met vliegtuigen die aanvliegen op zowel de Polderbaan als de Zwanenburglaan. Dat kan oplopen tot zestig vliegtuigen per uur. We betrekken de inwonersgroep uit Limmen bij het nadenken over oplossingsrichtingen. Castricum wil in samenwerking met acht gemeenten dat er zo snel mogelijk toe gewerkt wordt naar minder geluidhinder.’’
Nieuwbouw en vliegtuigherrie
Van Willenswaard: ,,Op 1 maart kwamen er tussen 10.00 uur en 22.00 uur 432 vliegtuigen over noordoost Limmen. Steeds wordt daar weer gebouwd maar niemand wordt geïnformeerd over de herrie.’’ Wil Spaanderman is clustervertegenwoordiger in de Maatschappelijke Raad Schiphol (MRS) voor het buitengebied Polderbaan – een gebied van Haarlem tot Alkmaar en van Bergen tot Zaanstad. Eerder was hij wethouder in Uitgeest. Spaanderman: ,,Ooit heb ik dit gebied de hel van het noorden genoemd. Dit speelt al heel lang. Als bestuurder in Uitgeest hield ik me er jaren geleden al mee bezig. Nu hoor ik nog steeds hetzelfde verhaal van lokale bestuurders: we kunnen weinig doen. Alles wordt beslist in Den Haag. Maar daar neem ik geen genoegen mee. Ook bestuurders van kleine gemeenten kunnen veel bereiken, als ze maar op het juist moment hun mond open doen. In 2012 werd ik wethouder en toen hadden we de bijna-botsing in het luchtruim boven Uitgeest. Dat genereerde landelijke publiciteit. Dit was mijn eerste ervaring met de luchtverkeersleiding. Zij zeiden: ‘ja dat hebben we niet goed gedaan’. Twee dagen later: ‘nee hoor, het was onze fout niet’. Die geschiedenis herhaalt zich.’’
Kanteling
Spaanderman: ,,Er is een kanteling aan de gang. Die hadden we niet kunnen voorzien. Door covid hebben mensen kennisgemaakt met een wereld met slechts twintig procent vliegbewegingen. Het was zalig: de lucht blauw en geen strepen. Toen kwam alles weer terug. Dat is toch wel een punt geweest waarop ook de minister zei dat het anders moet. Nu lijkt het alsof we niets geleerd hebben.’’
Kernprobleem
Het kernprobleem is volgens de heren lokaal en in Den Haag dat er niet wordt gepraat over de gemeente Castricum, maar alleen naar de kern Castricum wordt gekeken. ,,Het overlast gebied is groter. Limmen en Akersloot ervaren veel meer overlast. Waar ligt de grens? Wanneer gaat de wal het schip keren? We hebben als mensen rechten en die worden met voeten getreden. Het was heel lang klagen en nu is de grens bereikt we gaan nu naar de rechter. De stugheid en gebrek en inlevingsvermogen bij de overheid is enorm.’’ Spaanderman: ,,De verantwoordelijke wethouders maken fundamentele fouten. Er worden nieuwbouwhuizen gerealiseerd in Akersloot en Limmen of tussen Heiloo en Limmen. Dat ligt onder de aanvliegroute. Mensen die daar komen wonen zijn niet ingelicht. Daar komt onze nieuwe aanwas, Platform Vlieghinder, uit voort.’’
Nachtvluchten
,,De pieken in het vliegverkeer zijn tussen ‘de randen van de nacht’: 22.00 en 24.00 uur en van 05.00 tot 07.00 uur. Dus zo’n tachtig procent van het nachtelijk verkeer vliegt op momenten dat je wilt gaan slapen of nog niet wakker wilt worden. Als bewoners willen we een exacte definitie: wat zijn de randen van de nacht?’’
Van Willenswaard vult aan: ,,Ik zou weleens willen weten hoeveel mensen er zijn verhuisd of slaaptabletten gebruiken. Hoe veel stil leed is er? Iedereen zoekt een eigen manier om ermee om te gaan. Mensen durven niet te zeggen dat ze willen verhuizen, want waar moet je naartoe? In deze hele regio ben je aan de beurt. Pas boven Noord-Scharwoude ben je af van de herrie. Sommige wijken in de kern Castricum hebben ook minder last. Er komt een soort meldingsmoeheid: mensen proberen erlangs te leven. Iedereen zoekt een manier om ermee om te gaan. Ik vind het zorgelijk dat uit internationaal onderzoek blijkt dat kinderen er ook last van hebben.’’
Spaanderman: ,,Voor 2019, dat was het piekjaar voor corona, werd alleen op herrie geacteerd. De bewoners hebben het daarna verbreed naar een gezondheids- en klimaatprobleem. De luchtruimherziening is gaande als er straks in een soort buizen wordt gevlogen. Dan heb je elke zeventig seconde een vliegtuig boven je hoofd. Dan ben je echt de sjaak: dat gaat over Natura 2000 gebieden en woonkernen. De kans dat Limmen en Akersloot onder die buizen komen te liggen is heel erg groot.’’ Van Willenswaard vult aan: ,,Dat heeft structurele gevolgen voor gezond leven, de huizenwaarde, huizenbouw, Natura 2000 en toerisme.’’
CO2-plafond
Volgens de heren zou het CO2-plafond weleens voor een kentering kunnen zorgen. De sector blijkt niet aan de normen te voldoen. Veertig procent van de reizigers komt op Schiphol om over te stappen en meer dan zestig procent is KLM-gerelateerd. Misschien hebben we over tien jaar wel dagen dat er niet gevlogen mag worden. De tickets worden fors duurder. Hinder kun je persoonlijk noemen, maar het klimaat is universeel. Wie gaat er fors in duurzaamheid investeren? Dat moet de sector doen. Die is verantwoordelijk voor haar beleid.
Rechter: ‘omwonenden onvoldoende beschermd tegen lawaai’
Volgens een recente uitspraak van de Haagse rechtbank moet de overheid de wet- en regelgeving voor de geluidsoverlast zo snel mogelijk aanpassen. De omwonenden zijn onvoldoende beschermt tegen lawaai van de luchthaven. Bovendien moet de staat binnen twaalf maanden de geldende wet- en regelgeving toe passen en handhaven. De rechter legt Schiphol geen maximumaantal vluchten op dat is aan de politiek.
Spaanderman: ,,De uitspraak is vergaand, maar moet nog ingevuld worden. Wij (MRS) zullen de Schiphol houden aan de uitspraak die moet leiden tot een leefbare omgeving. Ook van belang is dat Heiloo genoemd wordt in het vonnis. De uitspraak is ook een essentiële boodschap aan de plaatselijke politiek die nu een handvat hebben om meer inhoudelijk op te komen voor de belangen van haar inwoners.’’
Wethouder Slettenhaar: ,,We rekenen erop dat de uitspraak het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat sterkt in hun inzet om te komen tot een nieuwe balans tussen Schiphol en haar leefomgeving. Het is echt van belang dat inwoners resultaten gaan zien en de kwaliteit van de leefomgeving verbetert door maatregelen binnen de luchtvaartsector.’’
Op de foto:
Hans van Willenswaard en Wil Spaanderman speuren in de lucht. (Foto: Ans Pelzer)