Foto boven:
Prijswinnaars Peter Zwitser en de buurtgroep: Marleen Heeman, Esther Carton, Margreet en de kinderen. (Foto: Marie Kiebert)

Castricum – Ze werden gastvrij onthaald in de Tuin van Kapitein Rommel, de juryleden en veertien deelnemers aan de Groene Tuinen Challenge van de Castricummer. Op die locatie werden de winnaars bekendgemaakt.

Door Ans Pelzer

Het was een grote uitdaging voor de jury. Het bleek niet mogelijk om een ranglijst van de meest duurzame en groene tuin te maken. De verandering van tuinen waar mensen helemaal de regie hebben naar een tuin waarin de natuur meer de eigen gang kan gaan levert totaal verschillende plaatjes op. Termen als ‘beste’ en ‘mooiste’ verwijzen naar een vaststaand idee voor een tuin, zoals dat wellicht het geval was met de meer klassieke Engelse tuinen. Voor die tuinen zijn er harde criteria en het telt vooral of ze er mooi uitzien. Onkruid is uit den boze.

Unieke verhalen

Tegenwoordig is een meer gangbare opvatting dat onkruid niet bestaat en dat het tamelijk willekeurig is welke planten je onkruid noemt. Het leuke van groene en duurzame tuinen is dat niets vaststaat. De tuinders hebben allemaal unieke verhalen. Sommige tuinders hebben grote tuinen en de grond grenst aan een park of de tuinen. Anderen moeten tuinieren met een klein stukje grond in een drukke woonwijk. Eén ding hebben de tuinders gemeen: ze beginnen allemaal te glimmen als ze over de tuin praten. Ook spreken alle tuinders over het rustgevende karakter van het bezig zijn in de tuin.

Jury aan het woord

Bärbel Böhling en Wiek de Keijser hebben voor alle tuinders een woordje. Wiek zei dat er ‘lef’ nodig is om een strak vak met brandnetels te laten groeien. Zoals Jan Peter de Valk dat doet. ,,Het is een lust voor het oog maar ook een walhalla voor vlinders als de kleine vos en de atalanta.” Bärbel vertelde over de verrassing dat de tuin van Petra Fillet ooit ontworpen werd door Mien Ruys, een bekende tuinarchitect.

Gedeelde eerste plaats

De gedeelde eerste plaats ging naar Peter Zwitser en de buurtgroep met ondermeer Marleen Heeman, Esther Carton, Margreet, de kinderen en andere buurtgenoten.

De jury: ,,Peter Zwitser heeft een voor- en achtertuin, maar ook een stukje plantsoen omgetoverd tot bloemenweide met diverse soorten bijen en vlinders. Door in gesprek te gaan met de gemeentelijk groenbeheerder ontstond er in het plantsoen een eldorado voor plant en dier. Waterrijke landschapjes in de voor-en achtertuin met een diversiteit aan planten. Alle perken zijn rijk begroeid en de groendienst ziet het nu ook als wilde bosvegetatie. In dit rijk begroeide besprak broeden bovendien 24 soorten vogels, waaronder twee soorten spechten en vijf soorten kraaiachtigen.” In 2019 verwijderde Peter samen met zijn vrouw handmatig al het gras in een deel van het plantsoen, en zaaide vervolgens een inheems bloemrijk mengsel in, speciaal ontwikkeld voor bijen en vlinders. Het resultaat was boven verwachting. Veel mensen komen kijken naar de bloemen en de vlinders.

Buurtgroep

,,Zij hebben naast de eigen tuinen een stukje plantsoen in gebruik om groente te telen. De buurtkinderen helpen mee! Aan een hofje met een stukje gemeentegrond zijn zes huishoudens bezig met hun ‘tuin der lusten’. De kinderen plukten er al frambozen en er werd al een aantal jaren aan gewerkt.”

Voor de eerste aanplant van fruitbomen zorgde de gemeente. Het overige- de moestuinen- de bloemen- de struiken verzamelden de buurbewoners allemaal zelf.

Het is een buurtproject geworden. ,,Het hoogtepunt wordt gevormd door de hut die de kinderen maakten onder de struiken. Heel jonge- en wat grotere kinderen spelen er graag. De kinderen leren spelenderwijs welke vruchten je al dan niet mag plukken en welke groente je kunt eten.”

De jury meldde dat er zo’n diversiteit aan mooie tuinen is dat er eigenlijk geen hiërarchie aangebracht kan worden. ,,Het aspect dat een tuin ook een sociale functie heeft, heeft de doorslag gegeven. De tuinen van Peter Zwitser en het buurgroepje liggen deels in de openbare ruimte en zijn door iedereen te bekijken.”

De prijswinnaars kregen een cadeaubon. Deze is ter beschikking gesteld door Tuincentrum Frits Janssen in Akersloot. De winnaars gaan gezamenlijk kijken wat ze daar mee gaan doen.

De jury gaf een speciale vermelding aan Klaas Mantel met de bloemenkar in de Mr. Ludwigstraat en aan het Dierenduintje als waardering voor hun betrokkenheid met het groen en in de openbare ruimte. Eervolle vermeldingen voor: Jan Houtenbos, Trix Grooff, Jan Peter van de Valk omdat ze pionieren op letterlijk heel verschillende gronden. Bijzondere tuinen: Martin Janssen, Armanda Mul, Petra Fillet, Weel, van der Schaaf. Enthousiaste beginners: Janneke Ten Klooster en Andrea Wieffering.

Bloeiende bermen langs de Mient

Als extra bijdrage tijdens de prijsuitreiking was Florinda Nieuwenhuis, stadsecoloog in Amsterdam en Castricum, aanwezig. Zij vertelde over de omvorming van de groenstrook aan de Mient tot bloeiende berm. Samen met de buurtbewoners en met hulp van de gemeente zijn er inheemse bloemen gezaaid. Het was een spannend verhaal over de ontwikkeling van de gezaaide een-, tweejarigen en vaste planten. Met de uitdagingen van droge zomers en loslopende honden. Uiteindelijk telt de Mient nu een groot rijkdom aan vele verschillende inheemse bloemen die voedsel bieden aan diverse insecten. Daarnaast is het ook mooi om te zien midden in het dorp. Kinderen en volwassenen konden zaadballen maken. Deze kunnen in het voorjaar uitgestrooid worden om weer nieuwe inheemse bloemen te krijgen.