Foto boven:
Wolter van der Vlist (l) en Gerard Veldt: concurrentie? (Foto: Ans Pelzer)

Castricum – In de Castricummer van 20 september kwam Wolter van der Vlist aan het woord over het concept Herenboeren. Daarin legt hij uit dat boeren de mogelijkheid krijgen om uit de tredmolen van het systeem te stappen en duurzaam te gaan verbouwen. Agrariër Gerard Veldt heeft al jaren zijn eigen melkveebedrijf in de gemeente. Hij is sceptisch over het idee. ,,Je kunt niet zomaar een weiland omploegen en groente gaan telen.’’

Door Ans Pelzer

Veldt en Van der Vlist hebben beiden andere ideeën over het boeren van de toekomst. Over het initiatief Herenboeren, waarbij de deelnemers maandelijks een bedrag betalen en wekelijks een voedselpakket kunnen afhalen, is Veldt niet zo te spreken: ,,Mensen moeten erg veel geld inleggen. We hebben hier in de omgeving al veel kleine telers. Zij bieden van alles aan Kijk eens rond hoeveel kleine aanbieders van bloemen en groente er hier in de buurt zijn.’’ Van der Vlist meent dat het Herenboeren initiatief de boeren juist de mogelijkheid biedt om uit de tredmolen van het systeem te stappen en duurzaam te gaan verbouwen. Volgens Veldt wordt er door hem en andere agrariërs in de regio al veel gedaan om duurzamer te produceren. ,,Dat kost investeringen en experimenten. Weet je trouwens wel dat de Castricummer polder meer dan vijftig grondsoorten heeft?’’

Wekelijks een voedselpakket

De Herenboeren is een landelijke opererende coöperatie. De deelnemers betalen inleg en kunnen als het allemaal draait wekelijks een voedselpakket afhalen. Alles is biologisch en ecologisch verantwoord geteeld. De bedoeling is dat een boer in dienst komt van de coöperatie. Veldt: ,,Gaan dan tientallen mensen de boer vertellen hoe hij zijn werk moet doen?” Van der Vlist (lachend): ,,Nee, de boeren voeren bij onze coöperaties alleen overleg met het bestuur.’’

Veldt vraagt zich af of de Herenboeren zich realiseren hoeveel extra uren er in een boerenbedrijf gaan zitten. ,,Het zijn geen werkwerken van 38 of 40 uur. De boeren moeten meer uren maken om een leefbaar loon te verdienen. Van der Vlist: ,,We hebben het zo georganiseerd dat de boeren die bij Herenboeren in dienst zijn, gewoon met vakantie kunnen.’’

Kleinschalig

Veldt: ,,Hebben we wel ruimte in Nederland om kleinschalig te boeren en in de voedselproductie te voorzien?” Hij wijst erop dat er al veel coöperaties op landbouwgebied zijn. ,,We kunnen niet terug naar de jaren vijftig. Kleinschalig betekent ook dat je meer grond nodig hebt om voedsel te produceren. Hebben we dat?’’ Van der Vlist: ,,Dit is een inrichtingsvraagstuk. Omdat we in Nederland momenteel 75 procent van de landbouwgrond voor veevoer gebruiken. Met een gemengd bedrijf als de Herenboeren neemt de opbrengst in de vorm van eetbare gewassen toe.’’ Veldt: ,,Maar die 75 procent bestaat voor het grootste deel uit grasland en maisakkers die ongeschikt zijn voor het telen van groente of akkerbouw. Je kunt niet zomaar een weiland omploegen en groente gaan telen. Veel grond blijft ongeschikt om groenten te telen.’’

Over één ding zijn de heren het eens: het is belangrijk om met elkaar in gesprek te blijven. ,,Gooi de boeren niet in hoek van de verpesters van het milieu’’, meent Veldt. ,,Boeren worden te snel en te makkelijk veroordeeld.’’

Strijd om ruimte

De strijd om de ruimte kom je overal tegen. Soms lijkt die discussie te versmallen tot ben je voor boeren of voor natuur? Het is veel breder. Er moeten veel huizen bijkomen en we importeren en exporteren heel veel; we hebben hoogwaardige landbouw en slachten honderden miljoenen dieren per jaar waarvoor we veel voer importeren. Naast de bestaande boerenbedrijven, de ontwikkeling van natuur en (en onder meer) huizen bouwen zoeken ook de Herenboeren grond. ,,We zoeken allemaal grond’’, meent Veldt. Worden Herenboeren en traditionele boeren dan concurrenten?

De twee systemen van traditioneel en duurzaam boeren zullen vooralsnog naast elkaar bestaan. In de hoop en verwachting dat er van elkaar geleerd kan worden. Mogelijk vloeien op de langere termijn die systemen in elkaar over.