,,Hoe zit het met de vluchtelingen in Castricum? Komen er nieuwe groepen naar onze gemeente voor tijdelijke opvang? Als ze, na de asielprocedure, hier mogen blijven, komen ze dan ook in onze gemeente te
wonen? Krijgen ze voorrang op inwoners die al op de wachtlijst staan voor een huurwoning? Het zijn vragen die met regelmaat aan burgemeester Toon Mans worden gesteld. Begrijpelijke vragen. ,,Wij zijn druk bezig met het formuleren van antwoorden en het creëren van woningaanbod. Want voorop staat
dat we ze helpen als dat nodig is.”

Afgelopen december was de kern Limmen gastheer van 160 vluchtelingen. Zij vluchtten uit onder andere Syrië, Eritrea, Iran en Afghanistan en wilden asiel aanvragen in ons land. De asielzoekerscentra waren op dat moment allemaal vol. Daarom werden ze voor twaalf dagen tijdelijk opgevangen in sporthal De Enterij. Deze vorm van noodopvang is inmiddels gelukkig niet meer nodig. Althans voorlopig. De verwachting is dat als de weersomstandigheden beter worden, veel mensen uit oorlogsgebieden toch weer gokken op een succesvolle vlucht naar Europa. Daardoor kan de druk op de azc’s weer oplopen en kan er opnieuw een beroep worden gedaan op gemeenten om hen tijdelijk op te vangen. ,,Uiteraard zijn in onze regio dan eerst de gemeenten aan de beurt die nog geen opvang hebben aangeboden. Maar ik kan niet uitsluiten dat op langere termijn nog een keer een verzoek bij onze gemeente terecht komt. De gemeenteraad heeft in een motie gesteld dat onze gemeente daarin haar taak oppakt”, legt de burgemeester uit. ,,Mocht het
nodig zijn, dan zullen we weer net zo gastvrij zijn als afgelopen december en hopelijk krijgen we daarbij weer net zoveel hulp van onze inwoners.”

In het hele land en in onze provincie wordt hard gewerkt aan het vergroten van de opvangcapaciteit, zó dat de crisisopvang in sporthallen niet meer nodig is. Voor de regio, Noord-Holland Noord, wordt nu gewerkt aan vijfhonderd opvangplekken. Maar voor het geval tóch nog een keer een tijdelijke noodopvang nodig is omdat die opvangplekken (nog) niet beschikbaar zijn, wordt nu al nagedacht over een meer aangename vorm van tijdelijke noodopvang. ,,Iedereen heeft kunnen zien dat, hoe goed ook, deze tijdelijke noodopvang uiterst minimaal was. Dat willen we een tweede keer voorkomen. Hoe? Dat weten we nog niet precies. Maar er zijn wel ideeën over. Die werken we op voorhand uit, samen met andere gemeenten in de regio”, aldus de burgemeester. Veel inwoners hielpen een handje tijdens de opvang van vluchtelingen in
Limmen. Dat maakte grote indruk. Niet alleen op de gemeente, ook op de groep vrijwilligers onderling. Door die betrokkenheid zijn zij nieuwsgierig naar hoe het de vluchtelingen is vergaan. Toon Mans legt uit: ,,Zij zijn, na de noodopvang in Limmen en op Texel, in een azc terecht gekomen. We weten niet
wie waar in de asielprocedure zit ook niet wie mag blijven en wie niet. Dat heeft alles te maken met privacy. Het COA coördineert dit.”

Deze vluchtelingen die na de asielprocedure een verblijfsvergunning krijgen, de zogenaamde vergunninghouders, komen niet automatisch terug naar de gemeente om hier te komen wonen. ,,Het COA wijst deze vergunninghouders toe aan gemeenten. Wij moeten op basis van de grootte van onze gemeente een bepaald aantal vergunninghouders huisvesten. Dat aantal is inmiddels gegroeid tot 41 voor het eerste half jaar van 2016.” Het COA gaat ervan uit dat er gemiddeld één woning per twee mensen nodig is, maar dat hangt uiteraard af van de gezinssamenstelling. Een speciale groep vormen nog de AMV’s: alleenstaande minderjarige vreemdelingen. Zijn zij jonger dan vijftien jaar dan worden ze bij een gezin geplaatst; anders worden zij ondergebracht in een woongroep of eengezinswoning met begeleiding

,,Die 41 extra huurwoningen hebben we niet zomaar op voorraad. Sterker nog, er zijn ook inwoners die nog op de wachtlijst staan voor een huurwoning. Het is logisch dat daardoor de druk op huurwoningen groter wordt en dat mensen op de wachtlijst dus langer moeten wachten. Want vergunninghouders gaan voor
op andere woningzoekenden omdat ze onbekend zijn met de samenleving, en vaak geen geld hebben om het zelf te regelen. Om een beeld te geven: in 2015 ging 26% van de sociale huurwoningen die vrij kwamen naar vergunninghouders. Om te voorkomen dat de wachtlijst blijft groeien, zoeken we naar creatieve
oplossingen. We hebben als gemeente weinig eigen gebouwen en grond beschikbaar. Dat maakt het lastig. Maar we overleggen met heel veel partijen over andere oplossingen. Met woningbouwcorporaties, maar ook, op kleinere schaal, met particulieren. Samen moeten we eruit komen.” Zo zijn er in de nieuwbouwplannen op het Duin en Bosch terrein sociale huurappartementen opgenomen en zijn er concrete plannen voor woningen in Castricum en Limmen. ,,Verder zijn we altijd bereid om met particulieren, organisaties of bedrijven mee te denken over particuliere initiatieven. Waar
mogelijk proberen we de bestemming van een stuk grond aan te passen zodat het geschikt wordt gemaakt voor woningen of bewoning. Een geschikte woonomgeving is daarbij ons uitgangspunt. Dus bijvoorbeeld niet wonen op bedrijventerreinen.”

,,Naast onze bemiddeling op de huizenmarkt hebben we sinds een maand of twee een wekelijks inloopspreekuur voor vergunninghouders in het gemeentehuis. Daar worden zij geholpen met heel praktische vragen en problemen. Voor de kinderen van vergunninghouders regelen wij taalonderwijs bij De Fakkel, en de ouderen helpen wij zoeken naar een baan of bereiden wij daarop voor. Mensen vragen mij wel eens waarom wij als gemeente hieraan meewerken. Afgezien van de humane overtuiging dat je dit doet voor mensen die gevlucht zijn voor oorlog, vind ik dat we in ons land, en zeker ook in Castricum, de
verantwoordelijkheid hebben om deze mensen te helpen. Dat zouden we toch ook prettig vinden als het ons overkwam? Omdat ik geen overhaaste beslissingen wil hoeven nemen op het moment dat we onder druk komen te staan, neem ik nu de tijd om te zoeken naar creatieve oplossingen en die uit te werken. Het
lijkt wel stil op het vluchtelingenfront, maar achter de schermen zijn we druk bezig om op langere termijn niet voor verrassingen komen te staan.”