Bioloog Bart Kort: ,,Natuur Oer-IJ-gebied nog te redden’’

Regio – Door de ongebreidelde verstedelijking zijn landschap en natuur in het Oer-IJ-gebied tussen Velsen, Zaanstad en Alkmaar steeds meer onder druk komen te staan. Met een aantal gerichte doordachte maatregelen is het nog mogelijk het tij te keren. Die conclusies trekt bioloog Bart Korf in het kennisdocument ‘Natuur in het Oer-IJ-gebied’. Hij stelde het document op in samenwerking met landschapsecoloog Finette van der Heide en sociaal geograaf Jos Teeuwisse.

De doorsnijding van het gebied door wegen en woningbouw heeft ervoor gezorgd dat de samenhang en eenheid in het landschap verdwijnt De natuur verliest steeds meer terrein. Dit proces kan echter volgens Korf worden gestopt door op een slimme manier die verloren verbindingen te herstellen. Daar profiteren niet alleen planten en dieren van, maar speelt men ook verantwoord in op de groeiende behoefte aan ‘groene recreatievoorzieningen’ van bewoners uit de omliggende steden. Het mes snijdt dan aan twee kanten.

Kansen

Kansen liggen er door bestaande elementen in het landschap beter te benutten, zoals de ring van forten uit De Stelling van Amsterdam. Ook bieden zogenaamde ‘groene scheggen’, die de natuur tot in de stad moeten brengen, nieuwe mogelijkheden om iets aan de teloorgang van de natuurwaarden te doen. Zo zijn er tientallen praktische mogelijkheden die kunnen bijdragen aan het herstel van de samenhang in het gebied. Daardoor ontstaat een betere uitwisseling van flora en fauna. Het biologisch evenwicht krijgt dan de kans zich te herstellen.

De geologische ontstaansgeschiedenis maakt het Oer-IJ gebied bijzonder. Tot aan het begin van de jaartelling stroomde hier een noordelijke zijtak van de Rijn, die bij Castricum in zee uitmondde. De rivier heeft het landschap grofweg in drie zones verdeeld; duinen en zand in het westen, klei in het voormalige stroomgebied en veenweides aan de oostkant. Elk met eigen kenmerken, waardoor een grote gevarieerdheid is ontstaan. Landschappelijk, cultuurhistorisch en ecologisch van bijzondere waarde, concludeert het Kennisdocument. ,,Een uniek getijdenlandschap, dat zich nog goed laat lezen. Iets om zuinig op te zijn.’’

Het kennisdocument is op www.oerij.eu te vinden.

Op de foto:
Esther Rommel, als gedeputeerde onder meer verantwoordelijk voor natuur en landschap in de provincie , ontvangt uit handen samensteller Bart Korf het Kennisdocument ‘Natuur in het Oer-IJ-gebied’. In het midden Evert Vermeer, voorzitter van de Stichting Oer-IJ. (Foto: aangeleverd)