Foto boven:
Henk Verduijn op de plek waar de brand destijds uitbrak, met in zijn handen een verschroeide foto van de twee in de as gelegde woningen. (Foto: Henk de Reus)

Akersloot – Het is 2 juni 1978 als aan het eind van de middag bij brandstoffenhandel H. Verduijn een grote brand uitbreekt. Deze zet een deel van de Kerklaan in lichterlaaie. Vlammen reiken tientallen meters hoog en donkere rookwolken zijn tot in de wijde omtrek zichtbaar. Als door een wonder vallen er geen slachtoffers en ontsnapt Akersloot aan een ramp.

Door Henk de Reus

Henk en Lenie Verduijn herinneren zich de brand nog als de dag van gisteren. Henk (78): ,,De brandstoffenprijs zou met een cent per liter omhoog gaan en daarom had ik voor vrijdag 2 juni nog een flinke hoeveelheid benzine besteld. Ik wist dat mensen met het oog op de prijsverhoging nog snel kwamen tanken. Ik rekende op extra drukte.” Dit laatste bleek te kloppen.

Lossen

Als de tankwagen de bestelling aan het eind van de middag komt afleveren is Henk bezig met het helpen van klanten. Omdat hij het er druk mee heeft en de chauffeur kind aan huis is vraagt hij hem of hij het lossen zelf wil regelen. ,,De chauffeur peilde de ondergrondse opslagtank om te bepalen hoeveel benzine hij hierin kwijt kon. Voor het lossen in de opslagtank gebruik je een stortslang, maar de chauffeur gebruikte een haspel, wat eigenlijk niet is toegestaan. Hij deed dit omdat er slechts 2500 liter super benzine moest worden gelost en omdat de tankwagen vlak naast het vulpunt stond. Het is dan wat onhandig om met een vulslang te werken.”

Foute boel

Als Henk benzine over het pad naar de weg ziet stromen begrijpt hij dat het foute boel is. ,,Ik riep onmiddellijk naar de chauffeur dat hij het vullen moest staken. Ik zag hem snel onder de tankwagen duiken om naar de peilbuis te kijken. Waarschijnlijk had hij deze na het peilen niet goed afgesloten. Toen hij de gietijzeren afsluitdop weer goed op de peilbuis wilde plaatsen is er waarschijnlijk een vonk ontstaan. Even later zag ik de vlammetjes op de stromende benzine dansen. De chauffeur rolde snel de haspel op en trok de vulslangen uit de kokers om zijn fout te verdoezelen. De vlammen bereikten de onderkant van de tankwagen waardoor de motor afsloeg. De tankwagen kon hierna niet meer rijden. Ik belde direct de brandweer en bracht snel een aantal gasflessen naar achteren. Ik riep naar de chauffeur ‘Pak je brandblussers!!’, maar het liep hem kennelijk dun door de broek want hij koos het hazenpad. Even later stond hij verdwaasd voor zich uit te staren bij café ‘De Vriendschap’.

Paniek

Henk probeert zelf met de brandblussers van de tankauto het vuur te doven, maar hij krijgt het vuur niet uit. Inmiddels arriveert de brandweer van Akersloot. ,,Omdat ik hier zelf ook lid van ben wilde ik snel een brandblusser uit de brandweerauto pakken. Maar hier stak brandweercommandant Toon van der Eng een stokje voor omdat het niet is toegestaan om op eigen terrein een brand te bestrijden. De eigen veiligheid verlies je dan snel uit het oog. Toen het vuur snel weer oplaaide hebben we eerst mensen in veiligheid gebracht.’’ Henks vrouw Lenie is inmiddels aan tafel aangeschoven. Ze herinnert zich nog heel goed het moment waarop ze de benzine onder de tankauto vandaan zag lopen. ,,Ik dacht direct ‘wegwezen!’, nam onze zoon Remco van drie onder de arm mee en vluchtte de woning uit. Ik was helemaal in shock.” Ook de buren, de familie Van Duin, nemen snel de benen. De tankauto staat slechts anderhalve meter vanaf hun woning. Henk heeft inmiddels een veilig onderkomen gezocht bij de familie Tiebie, zo’n zeventig meter verderop.

Knallen

Even later klinken er luide knallen. Henk: ,,Ze werden veroorzaakt door de banden van de tankauto. Deze waren gesprongen. Hierdoor kwam veel zuurstof vrij waardoor het vuur werd aangewakkerd. We voelden de hitte van het vuur zelfs bij de familie Tiebie. Onze woning en die van de buren stonden kort hierop in lichterlaaie. Ook de tankauto ging verloren.

Al snel arriveerden ook de brandweerkorpsen van Heiloo, Limmen en Alkmaar. Het vuur werd met zeven brandweerwagens bestreden. Door de enorme hitte knalden de deksels van de zeven compartimenten van de tankauto en kwam het vuur steeds meer in contact met de brandstof. De vlammen waren tientallen meters hoog en de zwarte rookwolken waren tot ver in de omtrek te zien.”

Omdat het toegestroomde publiek dicht bij de brand staat te kijken ontstaat er een levensgevaarlijke situatie. Pas als de rijkspolitie arriveert is er voldoende mankracht om de Kerklaan af te sluiten. Van alle kanten snelt de pers toe. Ook cameraploegen weten de weg naar de brand te vinden.

IJs

Henk: ,,Het was maar goed dat de compartimenten van ijzer waren en niet van aluminium. Dit metaal kan bij grote hitte smelten en wie weet wat er was gebeurd als de resterende 1700 liter benzine vlam had gevat. De tank zou dan zijn opengebarsten of ontploft. Om te voorkomen dat dit zou gebeuren werd de temperatuur ervan omlaag gebracht met ijs van de firma Dil. Pas tegen zeven uur ’s avonds was het vuur onder controle. Het is een wonder dat er geen slachtoffers zijn gevallen met zoveel publiek in de buurt en dat er niet meer huizen in vlammen zijn opgegaan.”

Opnieuw beginnen

Henks woning en zijn bedrijf zijn geheel in de as gelegd. Hij laat de verslaggever een verschroeide foto zien die later tussen de asresten is teruggevonden. Hierop staan de twee woningen voordat de brand uitbrak. Zowel Henk en Lenie als de familie Van Duin vinden tijdelijk elders onderdak. Henks eerste prioriteit is het bedrijf weer draaiend te krijgen. Een week na de brand gaat het tankstation weer open. De verbrandde resten van de woning vormen een macaber decor op de achtergrond. Beide families worden op het gemeentehuis uitgenodigd. ,,De pers was aanwezig want de toenmalige burgemeester De Sonnaville hield wel van publiciteit als hem dit goed uitkwam”, vertelt Henk. ,,Beide families kregen van de gemeente een cheque van 10.000 gulden als een soort noodhulp. Het bleek een fopspeen te zijn, want twee weken later kregen we bericht dat het geld direct moest worden teruggestort. Waarschijnlijk is de burgemeester buiten zijn boekje gegaan en is hij hier door een van zijn ambtenaren op gewezen.”

Impact

Op de plek van de vroegere woning is een nieuw huis gebouwd. Duidelijk is wel dat de brand en de hele nasleep hiervan behoorlijke impact op het echtpaar heeft gehad. Dit blijkt wel als Lenie een boek open slaat met foto’s van de brand. Ze toont een foto van poes Moortje die daags ervoor vijf kittens in de brand verloren zag gaan. De troosteloze blik van de poes grijpt haar na 43 jaar nog steeds aan.

(Geraadpleegde bron : Historische Vereniging Oud-Akersloot)