,,Ik verkies een intens leven boven een lang leven”

Limmen – Enkele weken geleden deed Rinse Zwalua (51) uit Limmen mee aan het tv-programma ‘Holland’s Got Talent’. Hij haalde de tweede ronde niet, maar leverde wel een visitekaartje af door op twee wielen van een auto een parcours af te leggen. Zijn beroep is niet zonder risico’s. Een van zijn stunts moest hij bijna met de dood bekopen.

Henk de Reus

Bij het beroep ‘stuntman’ gaan je gedachten snel uit naar een ruwe bolster, een onverschrokken persoon met een rauw karakter, die het avontuur niet schuwt. Het laatste doet hij zeker niet en angst kent hij ook niet. Voor de rest gaat het beeld niet op. Rinse neemt zijn vak serieus en is de vriendelijkheid zelve. Op zijn website is te zien wat hij zoal te bieden heeft. Stunts met vuur, vechten, vallen van gebouwen of trappen, auto- en motorstunts, crashes en onderwaterstunts.

Hij is voor alles in te huren. Ook zijn skills zijn op de site in beeld gebracht. Een val van vijftien meter hoogte? Geen probleem. Hij heeft meer dan honderd autocrashes op zijn naam staan en hij stond meer dan duizend keer in brand. Bij het idee alleen al krijg je het warm. Rinse heeft de afgelopen 33 jaar een aardige staat van dienst opgebouwd als het gaat om het verzorgen van stunts voor films, tv-series en shows.

Spanning

Hoe komt iemand op het idee om stuntman te worden? Rinse:,,Toen ik vijf jaar was nam m’n vader mij eens mee naar een stuntshow. Hij werd uit het publiek gehaald om onder een motor te gaan liggen. Ik vond dit best spannend en dacht toen al ‘als ik later groot ben wil ik mensen vermaken door spanning te creëren’. Hier werd het anker voor later gelegd. In mijn tienerjaren woonden we vanwege m’n vader’s werk een aantal jaren in Amerika. Ik herinner mij uit die tijd een tv-serie over een stuntman uit Hollywood. De serie sprak mij erg aan.”

,,Op m’n achttiende zocht ik een zomerbaantje. Ik reageerde op een advertentie waarbij circus Holiday iemand zocht om uit een kanon te schieten. Ik mocht langskomen en zou de eerstvolgende voorstelling kijken hoe het in z’n werk ging. Tijdens de pauze vertelden ze mij dat de stuntman die afgeschoten zou worden niet meer durfde. Ik moest direct z’n plaats innemen en wist niet eens hoe het in z’n werk ging. Toen zag ik het elastiek waarmee het kanon werd afgeschoten en in de loop van het kanon een ton. Ik dacht ‘Daar zal ik wel in moeten’. Ik spande m’n spieren, hoorde ‘boem’ en even later vloog ik door de circustent. Het was letterlijk een vliegende start van mijn carrière als stuntman. Ik kickte op de spanning en het applaus. Deze spanning heb ik nodig. Ik verkies een intens leven boven een lang leven.”

Carrière

De massagestoel in de hoek van de kamer prikkelt de nieuwsgierigheid van de verslaggever. Rinse: ,,Die gebruikte ik regelmatig in de heavy showperiode van mijn bedrijf ‘Daring Dantes’. Ik kwam dan ’s avonds wel eens gekreukeld thuis. De massagestoel trok de kreukels dan weer recht”, lacht Rinse. Hij richtte Daring Dantes destijds op omdat hij weinig respons kreeg toen hij zich bij stuntteams aanbood. ,,De crisis van 2008 gooide roet in het eten. De aanvragen liepen terug tot tien procent. Het ongeluk met de monstertruck in Haaksbergen zorgde ervoor dat er helemaal geen werk meer was. Gemeenten durfden hierna nauwelijks meer een vergunning af te geven.”

Rinse kan inmiddels terugkijken op een imposante carrière. ,,Ik heb dingen meegemaakt die tien andere mensen bij elkaar in hun leven niet meemaken.” Als highlight noemt hij zijn bijdrage aan de film ‘Talaash’. Deze werd in 2003 in India opgenomen. In de film komt een beroemde filmster door een mysterieus auto-ongeluk om het leven. ,,Ik mocht de stunt met de auto doen. Op de film zie je mijn auto door de lucht vliegen. Aan de Belgische horrorfilm ‘Yummy’ heb ik ook goede herinneringen. Hierin rijdt een van de hoofdrolspelers zich, bij het ontwijken van een andere auto, te pletter tegen een boom. Voor het filmen van de crash bestuurde ik de auto.”

Risico’s

Het beroep van Rinse is niet zonder risico’s. Soms gaat het mis. Dit overkwam hem in 2002 toen hij met zijn motor over het 26 meter brede Overijssels Kanaal in Bergentheim vloog. Hij miste het einddoel op een halve meter, knalde tegen een boom, vloog over de kop en belandde op een stoeprand. Hij hield er een gebroken enkel, pols, teen, een stevige hersenschudding en fikse kneuzingen aan over. In 2004 ging het ook mis toen zijn zoon Chris (14) bij een stunt onder zijn auto terecht kwam. Rinse: ,,Chris had 42 botbreuken en inwendig letsel. Hij lag een tijd zwaargewond op de intensive care. Ik was er kapot van. Ik besloot onmiddellijk te stoppen.” Aan de betraande ogen is te zien dat het hem nog steeds raakt als hij erover praat.

Na een jaar pakte Rinse, aangespoord door Chris, de draad toch weer op. ,,Tijdens de film Talaash belandde de auto waarin ik de stunt deed onder water. Hierbij verdronk ik. Ze waren drie minuten bezig om mij te reanimeren. Ik ben er gelukkig goed uitgekomen. Later zag ik de making off van de film. Hierin was ook te zien dat ze mij reanimeerden. Dat kwam wel even binnen. Het is wel zo dat ik sindsdien niet meer bang ben om dood te zijn. Als dit ‘dood zijn’ is, dan kan ik er prima mee leven.” Mooi gezegd.

Daar waar anderen hem voor gek hielden deed Rinse een week later dezelfde stunt opnieuw tijdens het ‘Dol weekend’ in Oisterwijk. ,,Elke stunt wordt minutieus voorbereid. Mijn ervaring kreeg ik door mijn onbevangenheid in het verleden. Aan de stunts liggen wiskundige berekeningen ten grondslag. Ik doe deze berekeningen zelf en weet vooraf of een stunt wel of niet lukt.”

Om veiligheidsredenen gebruikt Rinse beschermende attributen. Hij toont een veiligheidshelm, een nekbrace, een duikuitrusting, een vierpuntsgordel, een airbagjas en een bodyprotector. ,,De laatste gebruik ik bijvoorbeeld voor een valletje van de trap”, zegt hij droogjes.

Gezin

Hoe kijkt z’n vrouw Christina naar het beroep van haar man? Zou ze niet liever zien dat hij een krantenwijk neemt?

Rinse: ,,Bij de kleinere stunts (90 procent van het totaal) maakt zij zich van tevoren geen zorgen meer. Bij de grotere stunts ligt dit anders. Ik bel Christina na afloop altijd op om te zeggen dat de stunt gelukt is. Dit telefoontje bleef uit na de stunt in India. De schrik zit er sindsdien toch wel bij haar in. Als ik voor een grote stunt op pad ga neemt ze altijd afstand. Dit is een soort zelfbescherming. Ze geeft mij wel het vertrouwen en de ruimte. Ze weet dat ik voor m’n gezin ga.”

Trots

Rinse hoeft niet lang na te denken als hem wordt gevraagd waarop hij na al die jaren het meest trots is. ,,Dat is m’n gezin. Ik vind het geweldig om te zien hoe mijn kinderen in het leven staan en wat er van hen geworden is. Dit ondanks wat ik ze aandeed door de onzekerheid en de risico’s die mijn vak met zich meeneemt.”

Zou hij opnieuw voor hetzelfde beroep kiezen? ,,Als ik puur aan mezelf denk, dan zou ik dit weer doen. Echter, met de wetenschap hoe moeilijk alles voor de mensen om mij heen is, waarschijnlijk niet. Het is toch een te grote belasting voor m’n gezin.” Dit is ook een kant van Rinse: een ruwe bolster, maar wel een met blanke pit.