Castricum – Gisteravond heeft burgemeester Toon Mans namens de koning de bijzondere onderscheiding Officier in de Orde van Oranje-Nassau uitgereikt aan Henriëtte Maassen van den Brink. Zij stopte anderhalf jaar geleden in haar functie als hoogleraar Economie aan de Universiteit van Amsterdam, na een lange en indrukwekkende carrière als wetenschapper, als bruggenbouwer tussen wetenschap, onderwijs en beleid, en als bestuurder. De onderscheiding lag toen al voor haar klaar, maar vanwege de coronamaatregelen ging de ceremonie niet door.

,,Met uw onderzoek en adviezen, uw bestuurlijke activiteiten en uw rol in het debat heeft u enorm veel betekend voor de samenleving’’, zo vatte de burgemeester het samen. Sinds de jaren 80 zette mevrouw Maassen van den Brink zich in om bij te dragen aan het oplossen van maatschappelijke vraagstukken. In de beginjaren onder andere door alfabetiseringscursussen voor laagopgeleiden in Amsterdam op te zetten; in de jaren negentig presenteerde ze haar baanbrekend onderzoek naar kinderopvang en de positie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Toen al onderscheidde ze zich door haar ‘oprechte belangstelling voor mens en maatschappij’, aldus de burgemeester.

Hoogleraar economie

Ze was de eerste vrouwelijke hoogleraar op het gebied van economie – tot dat moment een echt mannenbastion. Ze gaf als hoogleraar Economie colleges bij zowel de Universiteit van Amsterdam als bij de Universiteit Maastricht, voerde onderzoek uit en begeleidde studenten en promovendi. Belangrijke rode draad in har loopbaan was het op zoek gaan naar het beste wetenschappelijke bewijs dat beschikbaar is, als basis voor onderwijsbeleid én de praktijk. Het onderwijs als maatschappelijk relevante investering dus. Zij zette daarvoor het NWO prioriteitsprogramma Scholar (Scholing, Arbeidsmarkt en Economische Ontwikkeling) op en was er coördinator van 1996-2008. In 2008 richtte ze het TIER op (Interuniversitair Top Institute for Evidence based Education Research), gericht op versterking van wetenschappelijke onderbouwing van beleid.

Maatschappelijke organisaties

Daarnaast zette zij zich in voor tal van maatschappelijke organisaties op de terreinen van onderwijs en wetenschappelijk onderzoek, waaronder de bekende Onderwijsraad. Eerst als bijdrager aan het publieke debat, later – van 2015 tot 2019 – als voorzitter. In die laatste periode zijn adviezen van nationaal belang en met grote impact opgesteld, zoals inzicht in en verantwoording van onderwijsgelden en ruim baan voor leraren.

Door mediaoptredens en het schrijven van columns maakte zij de wetenschap toegankelijker voor het grote publiek. Ze benutte die publieke ruimte om haar visie te delen. Zo sprak ze zich al in 2002 uit voor verhoging van de pensioenleeftijd om de kosten van de vergrijzing betaalbaar te houden. Voor deze uitzonderlijke verdiensten ontving mevrouw Maassen van den Brink de versierselen van de Officier in de Orde van Oranje Nassau. Door de coronamaatregelen werd de uitreiking toen tot tweemaal toe verplaatst.