,,Geef ons een veilig gevoel in coronatijd’’
Castricum – Communicatie in de zorg tussen dove patiënten en horende hulpverleners is normaal gesproken al lastig. Nu doven en slechthorenden niet meer zomaar een tolk Nederlandse gebarentaal of een schrijftolk mee kunnen nemen naar het ziekenhuis en personeel mondkapjes of zelfs een compleet beschermend pak dragen, is dat probleem nog groter geworden. Roos Wattel, oprichter van Wat Telt!, heeft daarom met haar team communicatietips en een mini-gebarenles ontwikkeld voor ziekenhuispersoneel en ander medisch personeel.
Op www.wattelt.org/corona kan iedereen gratis een uitgebreide informatievideo van negen minuten bekijken waarin onder meer vijftien gebaren – in de context van het coronavirus – worden aangeleerd. Daarnaast is er een gratis PDF-document beschikbaar met een overzicht van alle communicatietips en een aanwijskaart die artsen kunnen gebruiken in de communicatie met dove en slechthorende patiënten. De informatie is samengesteld in samenwerking met Dr. Anika Smeijers (Amsterdam UMC), die in 2019 promoveerde op toegankelijke zorg voor doven en slechthorenden. Dovenscpa, de landelijke belangenvereniging voor doven, ondersteunt het project.
Roos Wattel: ,,Ik ben zelf ook doof en doven en slechthorenden ervaren dagelijks communicatiebelemmeringen omdat horende mensen vaak geen kennis hebben van gebarentaal en dovencultuur. Het is voor ons een horrorscenario wanneer we als coronapatiënt in het ziekenhuis zouden komen te liggen. Als je zo ziek bent is het helemaal lastig om assertief te zijn in de communicatie. Wij willen graag ziekenhuizen ondersteunen in de wijze waarop zij communiceren met dove en slechthorende patiënten. Het is bijvoorbeeld essentieel om te weten hoe je een tolk op afstand kunt regelen. Met dit project hopen we dan ook frustraties en nare ervaringen in de communicatie te voorkomen. Inmiddels hebben we al veel positieve reacties mogen ontvangen van doven en slechthorenden die aangeven zich nu minder angstig voelen.’’
Kenniscentrum
De communicatietips hebben al vele ziekenhuizen door heel Nederland bereikt. De medewerkers printen het PDF-document en hangen het op in kantines en zelfs in ambulances. Dr. Anika Smeijers, kinderarts sociale pediatrie Amsterdam UMC: ,,Dove en slechthorende mensen hebben meer gezondheidsproblemen dan horenden. De problemen waar zij tegen aanlopen in de toegang tot zorg zijn qua aard en omvang vergelijkbaar met die van patiënten afkomstig uit etnische minderheidsgroepen. Om dit te verbeteren is onder meer een kenniscentrum gezondheidszorg voor doven en slechthorenden nodig, dat advies en voorlichting kan geven en wetenschappelijk onderzoek kan bevorderen. Er zijn (poli)klinieken nodig waar de hulpverleners kennis hebben over deze patiëntengroep, waaronder een polikliniek voor dove en slechthorende kinderen. Door structurele maatregelen te treffen verbeteren we de gezondheidszorg voor deze speciale groep, niet alleen nu tijdens de coronacrisis maar ook in de toekomst.”
VN-verdrag
Jennifer Chin, werkgroep toegankelijkheid Dovenschap: ,,Dovenschap behartigt de belangen van dove mensen en let er tegelijkertijd op of de rechten van doven nagestreefd worden zoals die in het VN-verdrag Handicap en de Wet gelijke behandeling zijn vastgelegd. De gezondheid en veiligheid van mensen vallen hier ook onder. Door de huidige beschermende maatregelen in verband met de coronacrisis worden dove mensen juist belemmerd in de toegankelijkheid tot informatie. Dit kan leiden tot miscommunicatie en onbegrip, zeker tussen dove patiënten en zorgverleners, en daardoor tot onveilige situaties. Dovenschap is dan ook blij dat hiervoor initiatieven worden opgericht, zoals dit van Wat Telt!.”