Castricum – Inzamelingsacties, gastgezinnen en hulp bij integratie: burgemeester Toon Mans is ‘blij verrast’ door de initiatieven die zijn ontstaan sinds de oorlog in Oekraïne. De gemeente is bezig met het voorbereiden van tijdelijke huisvesting op verschillende locaties, waaronder de Oosterzijweg in Limmen. ,,Het zijn geen oplossingen voor de lange termijn. Uiteindelijk gunnen we iedereen deugdelijke huisvesting.’’
Door Mardou van Kuilenburg
Tijdens de Oekraïnemanifestatie op 12 maart, in het gemeentehuis van Castricum, merkte Mans op dat veel inwoners bereid waren hulp te bieden aan vluchtelingen. ,,Dat doen ze allemaal op hun eigen manier. Inmiddels hebben 46 vluchtelingen uit Oekraïne onderdak gekregen bij een gastgezin in de gemeente. Veel van deze toewijzingen gaan via Takeca-rebnb, een organisatie die gastgezinnen en hun woning screent. Het is niet zomaar iets: vluchtelingen vang je niet voor een of twee weken op, dat gaat over meerdere maanden. Vooralsnog heb ik geen verhalen gehoord van gastgezinnen waarbij het niet meer gaat.’’
‘Grillig verloop’
De gemeente Castricum heeft de opdracht gekregen om opvang te regelen voor 99 vluchtelingen. Daarvan zijn momenteel 82 plekken gereserveerd. Dertien Oekraïners bewonen een gemeentelijke opvanglocatie, 33 vluchtelingen huizen in een gastgezin. Over het verloop van de vluchtelingenstroom is veel onzeker. ,,De oorlog heeft een wat grillig verloop. Veel vluchtelingen die onderweg waren naar de grens, zijn omgekeerd nu de oorlog in Kiev weer wat verder weg lijkt. Het is moeilijk te voorspellen hoeveel mensen we kunnen verwachten de komende tijd. Voor onze regio wordt gerekend met 10.000 vluchtelingen als maximaal scenario. Dat betekent dat we in dat geval vier keer zo veel mensen moeten huisvesten dan we nu doen. Daarom zijn we naast de korte termijnplannen gestart met het kijken naar de lange termijn. Er worden vijf locaties onderzocht voor de huisvesting van vluchtelingen, waaronder de Oosterzijweg in Limmen, de Puikman en de Montessorischool in Castricum. Dat is allemaal nog heel pril. Opvang en huisvesting komt formeel voor rekening van de burgemeesters. Als college werken we nauw samen. Of dat nu gaat om zorg, onderwijs werk en inkomen.’’
‘Tijdelijke huisvesting broodnodig’
,,Als het een lange oorlog wordt, is de kans groter dat vluchtelingen niet meer terugkeren naar hun thuisland. Ze leren de taal, vinden een baan, gaan naar school en krijgen een sociaal netwerk… Dat heeft ook consequenties voor de woningmarkt, waar we al met krapte te maken hebben. De lokale bevolking, statushouders en asielzoekers vissen allemaal in dezelfde vijver. Dat kan wringen. Er is eigenlijk permanente behoefte aan tijdelijke huisvesting – een woningmarkt die je makkelijk kunt opblazen of laten leeglopen. Denk aan flexwoningen of naoorlogse wijken zoals we die van vroeger kennen. Mensen hebben een tijdelijk onderkomen nodig, voor even, maar uiteindelijk gunnen we iedereen deugdelijke huisvesting. Je moet een wooncarrière kunnen maken.’’
Mocht de toestroom vluchtelingen plots groter worden dan het aantal beschikbare opvanglocaties, dan heeft de gemeente een regeling getroffen met Van der Valk in Akersloot. Daar kunnen, in het ergste geval, ook gezinnen ondergebracht worden.
School, sport en zorg
Mans roemt de inzet van verenigingen, scholen, inwoners en ondernemers die de vluchtelingen willen helpen. Ook de tolken die zich dag en nacht inzetten voor informatievoorziening en bemiddeling verdienen een pluim. ,,Opvang, zorg en meedoen zijn belangrijke pijlers in deze crisis. Meerdere mensen staan te trappelen om aan het werk te gaan.” De eerste kinderen uit gevluchte gezinnen zijn inmiddels ondergebracht op meertalige scholen in de omgeving. ,,We zijn nu ook bezig met basisscholen die geen meertalig onderwijs aanbieden. Het kan soms even duren voor een kind geplaatst wordt. Voor vluchtelingen is het belangrijk dat zij zich na aankomst direct laten inschrijven, zodat ze een burgerservice-nummer kunnen krijgen. Alleen dan kan de gemeente zorgen voor onderwijs, sport, een veilige plek om te wonen en medische hulp. Het is wat we noemen een langzame crisis – je zag ‘m aankomen. Toch hebben we geen glazen bol en is de situatie in Oekraïne niet te voorspellen. Vooralsnog heeft de gemeente een hoop praktische zaken gerealiseerd. Het is nu vooral afwachten wat er gaat gebeuren.’’
Inwoners die overwegen om vluchtelingen in hun woning of eigen gezin op te nemen, kunnen contact opnemen met takecarebnb.org. Kijk voor meer informatie over reizen, opvang en onderdak op www.castricum.nl/oekraine. (Foto: Henk de Reus)