Castricum – Elke maand wordt door Transitie Castricum de boom van de maand gekozen. Lezers van deze krant kunnen zelf hun favoriete boom hiervoor nomineren. Niet alleen de boom zelf, maar ook het verhaal erachter, is daarbij van belang. Deze maand de zilverberk aan de Oude Haarlemmerweg 50 te Castricum, genomineerd door Ans Breetveld.
Ans schrijft ons: ,,Als de blaadjes van de bomen af zijn, springt in mijn tuin de zilverwitte Betula utilis, oftewel de Himalayaberk, eruit. Vooral als de zon erop schijnt is hij prachtig met zijn bijna lichtgevende witte bast en takken. Vanaf de bank in mijn huiskamer kijk ik op hem uit en voel me vrolijk worden.’’ Van nature komt deze berk voor van Zuidwest-China tot in de westelijke Himalaya. Het woord berk is afgeleid van het Oudindische woord bharg, wat glanzend betekent en waarschijnlijk betrekking heeft op de witte bast.
Berken zijn zeer hard en groeien zelfs op zeer arme grond tot ver boven de poolcirkel. Ze leven altijd in symbiose met bodemschimmels, zoals de vliegenzwam, die lang niet altijd bovengronds zichtbaar zijn. Ans: ,,In mijn tuin staan ruim veertig bomen, waarvan zes berkenbomen in verschillende grootten en vormen. Er kleven herinneringen aan. Vier van hen heb ik zelf geplant, samen met mijn eerste man. Eén prachtige zwierige berk kwam tientallen jaren geleden spontaan uit een zaadje op. Nu reikt hij bijna tot aan de hemel.’’
Betuline
,,De treurberk die mijn moeder ooit plantte, voordat ik hier kwam wonen, is uitgegroeid tot een soort wonderboom waar je je onder kunt verschuilen omdat je helemaal omringd wordt door een kring van takken en bladeren tot op de grond. De schors van de berk vernieuwt zich steeds en valt er soms in dunne repen af. Doordat de schors betuline bevat, heeft het een groot weerstandsvermogen. Door deze eigenschap kun je er kano’s, schoenen en zelfs dakspanen (schindels) van maken. In Amerika en Scandinavië werd de schors als dakbedekking gebruikt omdat het licht, waterafstotend en duurzaam is.
De Saami, een nomadisch volk in Lapland, gebruikten traditioneel de schors voor jassen en beenbedekking. De Zweden maken tassen en mandjes van gevlochten repen berkenschors. Als je in de lente een top van een dunne scheut van de boom afsnijdt en er een lege fles aanhangt kun je berkensap tappen. Dat smaakt zoet en kan puur gedronken worden. Het zou helpen tegen lusteloosheid en voorjaarsmoeheid. De knoppen en bladeren van de berk worden gebruikt om er werkzame stoffen uit te onttrekken, zoals saponinen (zeepstoffen), hars, vluchtige olie, en glycosiden (suikerachtige stoffen). Berkenblad kan dienen als verfmiddel voor wol. Ook heeft het blad een geneeskrachtige werking tegen reuma, blaas- en nieraandoeningen. Berkenbladthee werkt vochtafdrijvend. Een berk wordt maximaal ongeveer tachtig jaar oud.’’
Transitie Castricum zou graag de kapvergunning in de gemeente Castricum weer invoeren, ter bescherming van onze prachtige , waardevolle bomen. Teken op https://kapvergunningcastricum.petities.nl de petitie hiervoor. En heeft u ook een boom, die u eens in het zonnetje wilt zetten? Stuur dan uw e-mail naar bomen@transitiecastricum.nl, graag met foto en uw verhaal, waarom juist deze boom waardevol voor u is!